عبدالله اکبری

امنتین-1، آدیپوکین مترشح از بافت چربی احشایی، در توسعه اختلالات مرتبط با دیابت (همچون مقاومت انسولینی و دیس لیپیدمی) نقش دارد. ضمن استفاده از تمرینات هوازی به دلیل تأثیرات مثبت آنها، ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪی از ﮔﯿﺎﻫﺎن داروﯾﯽ را در ﺑﻬﺒﻮد ﺳﻄﺢ ﺳﻼﻣﺖ، ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎری دﯾﺎﺑﺖ ﻣﺆﺛﺮ ﻣﯽداﻧﻨﺪ. یکی از اﯾﻦ ﮔﯿﺎﻫﺎن، ﮔﯿﺎه اﺳﺘﻮﯾﺎست. هدف این پژوهش، بررسی اثر تمرین هوازی و مصرف عصاره استویا، بر میزان امنتین-1 سرمی و نیمرخ لیپیدی در رت های دیابتی بود. 35 ﺳﺮ رت ﻧﺮ در محدوده وزنی180تا220 ﮔﺮم به طور ﺗﺼﺎدﻓی به گروه های کﻨﺘﺮل ﻏیﺮدیﺎﺑﺘی، کﻨﺘﺮل دیﺎﺑﺘی، دیﺎﺑﺘی ﺗﻤﺮیﻦ، دیابتی عصاره و دیابتی تمرین همراه با استویا تقسیم شدند. ﺗﻤﺮینات هوازی ﺷﺎﻣﻞ دویدن بر روی تردمیل (5 روز در ﻫﻔﺘﻪ، ﺑه مدت 6 ﻫﻔﺘﻪ) بود، دریافت عصاره نیز در همین مدت ادامه یافت. در پایان مداخله نمونه های خونی به منظور سنجش مقادیر امنتین-1 و نیمرخ لیپیدی به دست آمد. داده ها ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮن آنوآ یکسویه و آزمون توکی ﺗﺤﻠﯿﻞ شد. نتایج نشان داد ﺳﻄﻮح ﺳﺮﻣﯽ اﻣﻨﺘﯿﻦ- 1 در ﮔﺮوه ﮐﻨﺘﺮل دﯾﺎﺑﺘﯽ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﮐﻨﺘﺮل ﻏﯿﺮدﯾﺎﺑﺘﯽ ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ ﺑﻮد (001/0= P). برنامه تمرینی هوازی و دریافت استویا به افزایش معنادار امنتین-1 و HDL و کاهش معنادار TG ، TC،  LDLو  VLDLدر گروه های تجربی نسبت به گروه کنترل دیابتی منجر شد (05/0P<). ایﻦ ﻧﺘﺎیﺞ ﺣﺎکی از افزایش اﻣﻨﺘیﻦ-1 و بهبود ﭘﺮوﻓﺎیﻞ ﻟیﭙیﺪی پس از انجام تمرین هوازی و مصرف استویا بود. این تأثیرات هنگام استفاده همزمان از تمرین و استویا بیشتر بود.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی اثر تمرین هوازی و مصرف عصاره استویا بر شاخص های گلیسمیک، مقاومت به انسولین و عملکرد سلول های بتای موش های صحرایی دیابتی بود. در این مطالعه، 28 ﺳﺮ موش صحرایی ﻧﺮ ﻧﮋاد ویﺴﺘﺎر ﺑﺎ میانگین وزنی 8/15 ± 86/188 ﮔﺮم به ﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓی به چهار گروه (کﻨﺘﺮل دیﺎﺑﺘی، دیﺎﺑﺘی ﺗﻤﺮیﻦ، دیابتی عصاره و دیابتی تمرین همراه با مصرف استویا) تقسیم شدند. ﺗﻤﺮینات هوازی ﺷﺎﻣﻞ دویدن روی نوار گردان، پنج روز در ﻫﻔﺘﻪ به مدت شش ﻫﻔﺘﻪ بود و دریافت عصاره نیز برای همین مدت ادامه یافت. در پایان مداخله ﺳﻄﻮح ﮔﻠﻮکﺰ، اﻧﺴﻮﻟیﻦ سرم برای سنجش شاخص HOMA-IR  و HOMA-β اﻧﺪازه ﮔیﺮی شد. نتایج نشان داد که برنامه تمرینی هوازی و دریافت عصاره استویا سبب کاهش معنادار سطوح گلوکز و افزایش معنادار HOMA-β درگروه های تجربی نسبت به گروه کنترل دیابتی شد ( 0.05 P < ). سطوح مقاومت به انسولین، در گروه های تجربی پایین تر از گروه دیابتی بود؛ اما این تفاوت به لحاظ آماری معنادار نبود( P >0.05 )؛ بنابراین، می توان نتیجه گرفت ﮐﻪ تمرین هوازی و ﻣﺼﺮف ﻋﺼﺎره استویا، هرکدام ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ و ترکیبی می توانند ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻌﻨادار گلوکز و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﻠﻮل ﻫﺎی ﺑﺘﺎی ﭘﺎﻧﮑﺮاس موش ﻫﺎی صحرایی دﯾﺎﺑﺘﯽ منجر شوند. افزون براین، ﻣﺼﺮف عصاره ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻤﺮﯾﻦ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف عصاره استویا و تمرین هوازی، ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎیی می توانند تأثیر مضاعفی داشته باشند.