رضا محمدرضابیکی

سنن الهی، قوانینی هستند که خداوند بر عالم خلقت حاکم فرموده است و از طریق آنها، تدبیر خود بر عالم تکوین را جاری می سازد. استفاده از این سنن در حوزه های دانشی گوناگون، به ویژه در آینده پژوهی، می تواند مفید واقع شود. سنت پژوهی به عنوان رویکردی نوین در آینده پژوهی در جهت استفاده از سنن برای برآورد و تخمین آینده و همچنین ساخت آن معرفی می شود. سنت پژوهی، پژوهش در سنت های الهی و کشف آنها، تبیین شرایط و چگونگی تحقق آنها و تبیین چگونگی نحوه تعامل سنن با یکدیگر در جهت تحلیل و تبیین وقایع آینده است.     در این تحقیق به عنوان مطالعه موردی از رویکرد سنت پژوهی، سنت رزق موردبحث قرار می گیرد. سنت رزق ازجمله سنت هایی است که خداوند بر عالم خلقت حاکم فرموده است و مبتنی بر آن، روزی بندگان خود را تدبیر می فرماید. جریان سنت رزق در عالم خلقت، براساس خرده سنت هایی تحقق پیدا می کند که در این مقاله مبتنی بر آیات و روایات، این خرده سنت ها در قالب قوانین خداوند در روزی رسانی تبیین شده است. درمجموع این مقاله به 20 قانون مرتبط با رزق و نظام حاکم بر آنها اشاره می کند.

این پژوهش به معرفی مفهومی به نام اعوجاج بودجه عمومی کشور و عوامل ایجاد کننده آن پرداخته است. اعوجاج بودجه عمومی کشور به هر گونه انحراف عینی و غیر عینی، تخلف از برنامه های کلان یک جامعه، ایجاد رفتارهای غیرعادی که موجب عدم صفر شدن تراز عملیاتی، تراز دارایی های سرمایه ای و تراز دارایی های مالی و در نتیجه بی ثباتی اقتصاد و عدم تحقق عدالت در جامعه خواهد شد، گفته می شود. در این رابطه، ابتدا درباره ی اعوجاج بودجه با روش تحلیل اسناد و مدارک، مفهوم اعوجاج بودجه معرفی، و سپس با استفاده از روش تحلیل مضمون عوامل ایجاد کننده اعوجاج بودجه عمومی کشور استخراج می شود. قوانین، ساختار، منابع و فرایند بودجه عمومی کشور از عوامل اصلی اعوجاج بودجه عمومی کشور بود، که هر کدام به زیر معیارهایی تقسیم شده اند. در مرحله بعدی به کمک فرایند سلسله مراتبی (AHP) و فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) به اولویت بندی با انجام مقایسه های زوجی تمامی عوامل و زیرمعیارهای آن ها و به وابستگی خوشه ای درونی و بیرونی عوامل اصلی پرداخته شد. نتایج حاکی از این است که قوانین و مقررات بودجه عمومی کشور از مهم ترین عوامل ایجادکننده اعوجاج بودجه عمومی کشور است.

این پژوهش اکتشافی با استفاده از روش تحلیل مضمون و با هدف تبیین ویژگی های شخصیتی کارآفرینانی که از سبک مدیریت جهادی پیروی می کنند، انجام شده است. در این راستا پژوهشگران ابتدا با بررسی منابع کتابخانه ای به تدوین ویژگی های شخصیتی کارآفرینان پرداختند. سپس با مراجعه به آراء صاحب نظران از طریق توزیع پرسشنامه و مصاحبه های تأییدی، ویژگی های کارآفرین جهادی تبیین شد. همچنین، پژوهشگران، برای تدقیق این ویژگی ها، به بررسی موردی یک کارآفرین جهادی پرداختند. در انتخاب این نمونه، پژوهشگران، ویژگی بومی بودن نمونه و ارزش محوری دینی نمونه ی مورد بررسی را مدنظر داشتند. نتایج این پژوهش که در قالب الگوی مفهومی ارائه شده که ویژگی های «دانش مالی و اقتصادی، اعتقاد به کار عملی، دانش مدیریتی، ارزش های ملی، توفیق طلبی و نوآوری و خلاقیت» را برای کارآفرین جهادی معرفی و در این بین ویژگی «ارزش محوری دینی» به عنوان مفهوم محوری شناسایی شد.