معصومه امانی

در دهه های اخیر، همگام با افزایش خطرات زیست محیطی و دغدغه های بشر در این خصوص، مفهوم زنجیره تامین سبز به عنوان رویکردی نوین در جهت کاهش اثرات زیست محیطی تولیدات محصولات سازمانی توسط محققین معرفی گردیده است. سیاست های دولتی در طی سال های اخیر سازمان ها را به سمت پذیرش زنجیره تامین سبز ترغیب نموده است. با اینحال هنوز موانع متعددی بر سر راه پذیرش زنجیره تامین سبز وجود دارد که می بایست مرتفع گردند. پژوهش حاضر تلاشی است در جهت شناسایی موانع اصلی در خصوص پذیرش زنجیره تامین سبز و بررسی میزان تاثیر گذاری و تاثیر پذیری هر یک از این موانع بر روی کل سیستم. در این پژوهش، با بررسی ادبیات موضوعی تعداد 18 عامل به عنوان موانع اصلی در اتخاذ زنجیره تامین سبز مورد شناسایی قرار گرفته اند. جامعه آماری این پژوهش، شامل 8 نفر از متخصصان و خبرگان در صنعت غذایی و به طور خاص فست فود می باشند که با مفاهیم زنجیره تامین سبز آشنایی کامل دارند. به منظور تحلیل داده های حاصل از این پژوهش، از رویکرد دیماتل فازی بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از تحلیل دیماتل بیانگر این مطلب است که فاکتور ""عدم آگاهی مشتریان و فشار در مورد زنجیره تامین سبز""، تاثیرگذارترین فاکتور معرفی گردیده است. فاکتورهای ""عدم مشارکت مدیریت ارشد در پذیرش مدیریت زیست محیطی"" و ""مشکل در حفظ تامین کنندگان محیطی برای بسته بندی مواد"" دارای بالاترین درجه اهمیت به نسبت سایر فاکتورهای مورد بررسی می باشند.

در دهه های اخیر، نظام برنامه ریزی در سطح جهانی به علت پویایی ذاتی جوامع انسانی و ناکارآمدی نظریه ها در حل چالش ها، شاهد تغییر مفهوم اندیشه توسعه بوده است. بازاندیشی فکری توسعه، ارزیابی چارچوب مفهومی نظریه های برنامه ریزی در عرصه توسعه روستایی را اجتناب ناپذیر می نماید. بنابراین در این مقاله سعی شد سیاست های توسعه روستایی برنامه ششم (توسعه) مبتنی بر اندیشه فرانوگرایی مورد ارزیابی قرار گیرد. روش پژوهش، کیفی؛ مبتنی بر روش فراترکیب و تحلیل محتوای جهت دار است. روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و برای تفهم، مبتنی بر مقوله ها از روش استدلال منطقی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد؛ عدم عقلانیت گرایی، نفی عقیده جهان شمول بودن و نفی فراروایت ها سه اصل کلیدی (و بنیانی) و کثرت گرایی، حکمروایی، زمینه گرایی، بوم گرایی و محلی گرایی پنج اصل برنامه ریزی فرانوگرا هستند. بر این اساس، ارزیابی سیاست های توسعه روستایی در برنامه ششم بیانگر آن است که این سیاست ها از جنبه مفهومی در انطباق نسبی با اصول برنامه ریزی فرانوگرایی، لیکن در عمل در انطباق کامل با تفکر برنامه ریزی نوگرا قرار دارد. زیرا، نظام برنامه ریزی مبتنی بر عقلانیت ابزاری و نخبه گرایی نسخه ای از برنامه ریزی فرانوگرا را پایه ریزی کرده است که در عمل هویت خود را از دست داده است و بیشتر جنبه شعارگونه پیدا کرده است. به عبارتی، نظام برنامه ریزی کشور (در تدوین سیاست های توسعه روستایی) در حوزه مفهومی، مرزبندی پارادایمیک را موردتوجه قرار نداده و در برزخ برنامه ریزی نوگرا و فرانوگرا گرفتار شده است.

یکی از کارآمدترین و مهم ترین نظام های بخش کشاورزی، تعاونی های تولید کشاورزی است. اعطای یارانه های تولیدی به این تشکل ها از مهم ترین سیاست های حمایتی دولت به شمار می رود. با اجرای سیاست هدفمندسازی یارانه ها و حذف یارانه های تولیدی این نگرانی بوجود آمد که کشاورزان عضو تعاونی ها به دلیل افزایش هزینه ها محتمل ضرر گردند. این پژوهش به منظور شناسایی آثار ناشی از اجرای سیاست هدفمندی یارانه ها بر افزایش هزینه های تولیدی اعضاء تعاونی های کشاورزی شهرستان لنجان انجام گرفت. روش انجام پژوهش توصیفی – تحلیلی و جامعه آماری این پژوهش 4 تعاونی کشاورزی فعال در شهرستان با 2809 نفرعضو بوده است. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران با روش طبقه ای 180 نفر تعیین گردید. داده های گردآوری شده از پرسشنامه در نرم افزار SPSS تحلیل شد. نتایج نشان داد که اجرای سیاست هدفمندی یارانه ها، باعث افزایش هزینه های تولید بهره برداران عضو تعاونی های کشاورزی (زراعت و باغ داری) شده است، در حالی که اجرای این طرح کاهش اعتبارات و محدودیت منابع مالی اعضاء را در پی نداشته است. بر اساس نتایج آزمونANOVA میزان درآمد، سطح سواد، سن اعضاء در کاهش هزینه تعاونی ها نقش نداشته است، در حالی که سابقه عضویت در افزایش هزینه ها اثرگذار بوده است.

در سال های اخیر، مباحث مرتبط با یادگیری الکترونیک توجه بسیاری از محققان را به خود معطوف نموده است. علیرغم افزایش توجه محققین به مطالعه سیستم های یادگیری الکترونیک، تمرکز بر روی خروجی ها و نتایج حاصل از به کارگیری این سیستم ها، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر در همین راستا و به منظور بررسی تأثیر استفاده از سیستم های یادگیری الکترونیک بر روی نتایج حاصل از آن تعریف شده است. بدین منظور، 3 خروجی اصلی حاصل از به کارگیری سیستم یادگیری الکترونیک شامل پشتیبان یادگیری، ایجاد ارتباط با سایرین (ساختار اجتماعی) و عملکرد آموزشی با لحاظ نمودن نقش تعدیل گر انطباق پذیری ادراک شده مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه مهرالبرز است که در حال حاضر از سیستم یادگیری الکترونیکی استفاده می نمایند. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر ارتباط مثبت و مستقیم فی مابین به کارگیری سیستم یادگیری الکترونیک و تمامی خروجی های حاصل از آن است. همچنین، نقش تعدیل گر عامل انطباق پذیری ادراک شده در این پژوهش مورد تائید قرار گرفته است.

توسعه روستایی از عوامل مختلفی نشأت می گیر که یکی از آن ها مسکن مطلوب است که یکی از شاخص های تعیین کیفیت زندگی و رفاه اجتماعی نیز می باشد، بنابراین برنامه ریزی برای مسکن روستایی به عنوان یکی اجزای اصلی نظام سکونت گزینی امری ضروری می باشد. یکی از راه های مهم آگاهی از وضعیت مسکن در فرایند برنامه ریزی روستایی، استفاده از شاخص های مسکن است این شاخص ها بیانگر وضعیت کمی و کیفی مسکن روستایی در هر مقطع زمانی است. پژوهش حاضر از  نوع کاربردی- توسعه ای و ازنظر روش توصیفی تحلیلی بوده که با هدف بررسی شاخص های کمی و کیفی مسکن مناطق روستایی استان تهران انجام شده است. آﻣﺎرﻫﺎی ﻣﻮردﻧیﺎز از ﺳﺮﺷﻤﺎری ﻋﻤﻮﻣی ﻧﻔﻮس و ﻣﺴکﻦ 1395 مربوط به استان تهران استخراج گردیده و سپس 19 شاخص اصلی با بهره گیری از اصول آماری شاخص سازی و داده پردازی در 52 شاخص مسکن روستایی، ترکیب و استنتاج گردیده اند و  با استفاده از روش تحلیل عاملی مهم ترین عوامل مؤثر در وضعیت مسکن روستایی تعیین شده اند. در مرحله بعد با بهره گیری از روش ویکور مناطق روستایی شهرستان های استان ازلحاظ برخورداری از شاخص های مسکن رتبه بندی و سطح بندی شدند. یافته های پژوهش حاصل از تحلیل عاملی، بیانگر تقلیل شاخص های مورد مطالعه به چهار عامل است که جمعاً 67/93 درصد از واریانس را دربر می گیرند. در بین 4 عامل استخراج شده، عامل رفاهی به تنهایی 79/59 درصد واریانس را پوشش می دهد. که تأثیرگذارترین عامل در مطالعه است. نتایج به دست آمده از مدل ویکور جهت رتبه بندی مناطق روستایی تهران بر اساس شاخص های مورد بررسی حاکی از آن است که شهرستان شمیران با مقدار Q (98/0) در رتبه نخست و شهرستان های قدس و ملارد نیز با مقدار  Q(20/0 و 19/0) در رتبه آخر قرارگرفته اند.