ژیلا قزوینه

در زمان بلایای طبیعی و بحران های اجتماعی خشونت علیه زنان افزایش می یابد. از درون ساختار خانواده تا مکان های عمومی، هریک عرصه خشونت علیه زنان می شود. این مقاله بر آن است نشان دهد خشونت علیه زنان تنها به فضای داخلی خانه ها محدود نمی شود، در زمان جنگ و بلایای طبیعی، شدت بیشتری می گیرد و امنیت زنان در مکان های عمومی را تحت تأثیر قرار می دهد. این مقاله با استفاده از روش اسنادی، مشکلات، اقدامات و مطالعات انجام شده در چهار سال اخیر در زمینه خشونت علیه زنان در زمان بلایای طبیعی و بحران های اجتماعی- در سطح جهانی - را مرور می کند. گزارش ها نشان می دهد خشونت علیه زنان-چه در درون خانواده و چه مکان های عمومی- در زمان جنگ ها و بلایای طبیعی بیشتر شده و پیامدهای مختلف جسمی، روحی، ارزشی- اخلاقی و عرفی و قانونی برای زنان به همراه داشته است. اقدامات و تلاش های صورت گرفته در زمینه مبارزه با خشونت علیه زنان در بلایای طبیعی و بحران های اجتماعی شامل: 1. تلاش برای بازگشت به زندگی طبیعی توسط آسیب دیدگان و به ویژه زنان؛ 2. تغییر نگرش و نقش رهبران مذهبی و فرهنگی؛ 3. توانمندسازی زنان؛ 4. راه اندازی کمپین ها و فعالیت های علمی و مدنی؛ 5. تصویب قوانین و قطعنامه های بین مللی و 6. ایجاد مراکز امن بوده است.

مناسک دینی همواره در تمام جوامع با اعتقادات خاصی انجام می شده و تأثیرات مثبتی نیز داشته است. این مقاله با هدف تجربه زیسته زنان از نقش مناسک دینی بر کاهش خشونتهای خانگی در سه گونه همسرگزینی به انجام رسید. روش مطالعه کیفی است که با رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. نمونه آماری زنان ساکن در شهر کرمانشاه و در سنین بین 40 17 بودند. انتخاب نمونه ها براساس روش نمونه گیری هدفمند از نوع قضاوتی بوده است. برای گردآوری داده ها از ابزار «مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته» استفاده شد. حاصل مصاحبه با 50 مشارکت کننده (ازدواجهای هیجانی: 13 نفر، ازدواجهای تنظیم شده رضایتمند: 18 نفر و ازدواجهای تنظیم شده اجباری: 19 نفر) دسته بندی شد. داده های این پژوهش پنج مضمون اصلی 1. تجربه زنان از خشونتهای خانگی علیه آنان 2. واکنش زنان به خشونت علیه آنان 3. احساسات زن هنگام مناسک دینی 4. واکنش شوهران بعد از مناسک دینی و 5. تأثیرات بعد مناسکی دین به دست آمده است.

امروزه بیشتر جرائم در همه جای دنیا متعلق به مردان است و زنان جرایم کم تری مرتکب می شوند؛ حتی نوع جرائمی که زنان و مردان مرتکب می شوند نیز با هم متفاوت است. ورود زنان به جامعه، نه تنها موجب مشکلات بیشتر برای زنان شده، بلکه در برخی مواقع با مشکلات اقتصادی و اجتماعی آن ها را به سمت ارتکاب جرم سوق داده است. هدف پژوهش کیّفی حاضر، مطالعه دلایلی است که زنان محله حکمت آباد کرمانشاه را به سوی روسپی گری هدایت می کند. نمونه آماری، زنان روسپی اعم از کولی و در مواردی غیر کولی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و در مواردی، با روش گلوله برفی انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه عمیق، گروه متمرکز و روش هایی مانند؛ مطالعه اسناد کتابخانه ای و اینترنتی جمع آوری شدند. مطالعه مذکور نشان داد چهار عامل فقر اقتصادی خانواده، اجبار از جانب همسر برای تأمین مواد مخدر، جنبه تفریحی به خاطر قمار، کسب درآمد بیشتر و در نظر گرفتن آن به عنوان یک شغل همانند شغل های دیگر دلایل روسپی گری هستند. با در نظر گرفتن نتیجه مطالعه به نظر می رسد این پدیده از فقر فرهنگی بیشتر از فقر اقتصادی متأثر باشد.

رشد جمعیت و گسترش شهرنشینی علاوه بر پیامدهای مثبت، همواره با مسائل و مشکلاتی نظیر افزایش نرخ بیکاری، خشونت، ناهنجاری های اجتماعی و بزه کاری همراه بوده است. جرم از پیامدهای منفی عمده ای است که بر رفاه افراد، خانواده ها و جوامع تأثیر بسیار می گذارد. افزایش میزان جرم و جنایت و خشونتهای شهری در اکثر کشورهای جهان و طرح دیدگاه های جدید پیرامون مکان جرم و لزوم بررسی عوامل مکانی- فضایی این کجرویها و شناسایی مکانهای مستعد برای ارتکاب بزه کاری در شهرها و تلاش برای پیگیری و کاهش آن، علل اهمیتیابی بررسیهای جغرافیایی و جامعهشناختی جرم در مقطع کنونی است. روش تحقیق این پژوهش اسنادی و میدانی بوده که اطلاعات مورد نیاز از پرونده مجرمان با استفاده از پرسش نامه معکوس جمع آوری شد و از نرم افزار GIS برای تجزیه و تحلیل داده ها به منظور پراکنش مکانی فضایی جرمخیزی در محله های شهر کرمانشاه استفاده شده است. نتایج نشان داده که درصد قابل توجهی از جرایم در مناطق و محله های پرجمعیت که مهاجرپذیر هستند، رخ داده و هم چنین بازارها و خیابان های شلوغ مکانی مستعد برای بزه است و بیشتر مجرمان در گروه سنی جوانان قرار دارد.