بررسی و تحلیل بازنمایی «ایران و ایرانی» در کتاب های آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان از منظر تحلیل گفتمان انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بدیهی است که یکی از مهم ترین راه هایی که افراد و نهادها می توانند برای بیان و انتقال دیدگاه ها ، ایدئولوژی ها و طرز فکر خود به کارگیرند گفتمان است؛ تحلیل گفتمان انتقادی که یک حوزهمطالعاتی بینارشته ای است، به بیان و آشکار سازی ناگفته ها، معانی پنهان و ایدئولوژی های نهفته در متون می پردازد. در جستار حاضر به بررسی موردی چهار مجموعه کتاب آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان از منظر تحلیل گفتمان انتقادی پرداخته شده است. بدین منظور از رویکرد فرکلاف (1992) در تحلیل گفتمان انتقادی بهره گرفته شده است. در تجزیه و تحلیل داده های پژوهش پنج مؤلفه زبانی یعنی واژگان و اصطلاحات ، صفات و گزاره پردازی، وجهیت ، تعدی و موضوعات یا کلان ساختارهای معنایی در این متون آموزشی بررسی و تحلیل شدند که نتایج آنها به تفکیک بیان شده است. به طور خلاصه نتایج تحلیل داده ها نشان می دهد که گفتمان هر چهار منبع بررسی شده، گفتمانی ایدئولوژیک است و تفاوت در آنها، نشان دهنده تفاوت در زیربنای فکری ، ایدئولوژی ها و همچنین اهداف پدید آورندگان متون می باشد.در مجموع، تولیدکنندگان دو مجموعه ی «آموزش نوین زبان فارسی » و «فارسی بیاموزیم» در مقایسه با دو مجموعه دیگر سعی در ساختن و ارائه دیدگاهی مثبت تر از ایران و ایرانی در ذهن مخاطب غیرفارسی زبان داشته اند و در گفتمان تولیدی خود، بر نکات مثبت و افتخارآمیز ایران و ایرانیان بیشتر تأکید کرده و آنها را برجسته سازی کرده اند.