عباس علی بخشی

علوم انسانی با تشکیل یک شبکه معرفتی، می کوشد تجربه های قابل حصول جهان اجتماعی - تاریخی انسان را در فهم صورت گرفته، شکل داده تا آن را به سطح شناخت عینی برساند. با بومی کردن علوم انسانی، می توان روش ها، ابزارها و قالب های تئوری علوم انسانی موجود را اسلامی کرد. به عبارت دیگر، ما به دنبال تولید علومی هستیم که سه وظیفه فوق را مبتنی بر مبانی معرفت شناختی و هستی شناختی اسلامی، در چارچوب مشخص انجام دهند. بر این اساس، در تحقیق حاضر ابتدا موانع و چالش های بومی سازی علوم انسانی مورد بررسی قرار گرفته، چرایی بومی سازی علوم انسانی تبیین، و آن گاه راهکارها و قابلیت های علوم انسانی بومی در گستره تمدن سازی اسلامی بیان می شوند. نتایج تحقیق نشان می دهد که علوم انسانی بومی، گامی مهم در راستای تمدن سازی اسلامی – ایرانی است و این توانایی را دارد تا کارایی ها، قابلیت ها، ظرفیت ها، نوآوری ها و مقبولیت های خود را نمایان سازد.

بررسی وجوه اشتراک و افتراق اندیشه سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین، حماس، با اندیشه سیاسی انقلاب اسلامی ایران و رصد روند تحول فکری این جریان اسلام گرا از اهمیت خاصی در بحث سیاست گذاری جمهوری اسلامی در مواجهه با جنبش های اسلام گرا برخوردار است. این مقاله تلاش دارد تا با روش تاریخی- مقایسه ای به این پرسش پاسخ دهد که همکاری های حماس و ایران در دهه های گذشته از چه عمق فکری برخوردار بوده است؟ آیا این همکاری ها تاکتیکی و ناشی از برخی نیازهای مقطعی و سیاسی بوده است و یا اینکه مواضع و مبانی فکری طرفین این وحدت و همسوئی را ایجاب می کرده است؟ پاسخ به این سؤالات می تواند راهگشای آینده در روابط و نوع استراتژی مواجهه با این جنبش اسلام گرا باشد. در این مقاله بر اساس مقایسه ای ده شاخص به بررسی و تحلیل نقاط اشتراک و افتراق اندیشه سیاسی دو جنبش پرداخته شده است. یافته های پژوهش حاکی است که هر دو جنبش از نظر مبانی فکری اشتراکات زیادی داشته و تنها بحران سوریه را می توان عامل مهمی در ناهمسوئی مواضع آنها ذکر کرد. بر این اساس، به نظر می رسد علی رغم این اختلاف سیاسی، حماس را می توان متحدی فکری در بین جریان های اسلام گرا برای جمهوری اسلامی به حساب آورد که در دراز مدت به همراه بخش مهمی از جنبش اخوان می توانند در جبهه متحد جنبش اسلام سیاسی نوگرا و اصلاح طلب همسو با جمهوری اسلامی ایران در حل مسائل جهان اسلام قرار داشته و ایفای نقش کنند و لذا باید برای حل مشکلات سیاسی موجود که موجب تشدید فاصله بین این جریانات اسلام گرا شده است تلاش نمود و راهکارهای مناسب را جستجو کرد.