رضیه اسماعیل پور

سازماندهی و مدیریت منابع اینترنتی، همواره یکی از دغدغه های دانشمندان علوم رایانه و اطلاع رسانی است. امروزه همین متخصصان به این نتیجه رسیده اند که علم کتابداری در زمینة رویارویی با وضعیت آشفتة اطلاعات میتواند نقش برجسته ای ایفا کند. از آنجا که رده بندی، فعالیتی وقت گیر و پرهزینه بوده و رده بندی منابع اینترنتی برای فهرست نویسان دشوار میباشد، تحقیقات زیادی برای انجام رده بندی به صورت خودکار صورت گرفته است. کاربرد شبکه های عصبی مصنوعی با توجه به ضعف روشهای آماری و زبانشناسی رایانه ای در عملی کردن فعالیت رده بندی خودکار، رو به افزایش است.

هدف: کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی به عنوان نظام های ذخیره و بازیابی اطلاعات با استفاده از رویکرد سیبرنتیک و به کارگیری قوانین آن می توانند توسعه یابند. این مقاله به شرح و تفسیر مباحث سیبرتنیک، مثل پویایی نظام، کنترل و بازخورد در نظام های ذخیره و بازیابی اطلاعات می پردازد و ضرورت دید نظام مند و سیبرنتیکی به کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی را بیش از پیش نمایان می سازد. روش: در این مقاله مروری، با مطالعه منابعی که در حوزه سیبرنتیک و مباحث علم اطلاعات و دانش شناسی نوشته شده است، نقاط مشترکی که این دو حوزه با هم دارند، مخصوصاً در حوزه بازیابی اطلاعات مشخص و از منظر سیبرنتیکی تبیین شد. یافته ها: از آنجایی که سیبرنتیک علم نظام هاست، نظام های ذخیره و بازیابی اطلاعات نیز برای رشد و توسعه خود ناگزیر از به کارگیری اصول دانش سیبرنتیک می باشند. کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی با اتخاذ رویکرد سیبرنتیکی می توانند کارکرد خود را در مقوله هایی چون نمایه سازی، ربط، جستجو و بازیابی بهبود بخشند.