سعیده ابراهیمی

هدف : شناسایی و تحلیلگرایش های خودآرشیویِ اعضای هیئت علمی دانش گاه شیراز در مخازن سازمانی، صفحات شخصی و پلتفرم های اجتماعی و تأثیر آگاهی  آنها از سیاست های دسترسی آزاد ناشران بر این فرایند. روش/ رویکرد پژوهش :. جامعه  این پیمایش 505 نفر از اعضای هیئت علمی گروه های آموزشی مهندسی، علوم پایه و علوم انسانی دانش گاه شیراز است. طبق جدول مورگان 160 نفر ازمیان آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها دو پرسش نامه محقق ساخته به صورت طیف لیکرت پنج گزینه ای با ضریب پایایی 89/0 تا 91/0 است. متغیر «میزان آشنایی با سیاست های دسترسی آزاد ناشران» دارای 9 گویه و دو بُعد،و متغیر «الگوی رفتار خودآرشیوی» دارای 36 گویه و 9 بُعد بوده است. برای تحلیل داده ها از روش های توصیفی و آزمون رگرسیون تک متغیره، آزمون تی، آزمون تحلیل واریانس و آزمون کولموگروف-اسمیرنوف و نرم افزار SPSS ویرایش 22 استفاده شد. یافته ها و نتیجه گیری : میزان آشنایی اعضای هیئت علمی دانش گاه شیراز با سیاست های ناشران کمتر از متوسط است. طبق یافته ها الگوی رفتار خودآرشیوی استادان در ابعاد چندگانه ضعیف یافته شد. هرچه آگاهی پژوهش گران از سیاست های ناشران بیشتر، ، الگوی رفتار خودآرشیوی آن ها نیز مطلوب تر یافته شد. این متغیر 5/38 درصد از تغییرات رفتار خودآرشیوی را تبیین می کند. بین مرتبه علمی، گروه آموزشی و جنسیت با متغیرهای تحقیق رابطه  معنی دار مشاهده شد. خودآرشیوی فرایند دسترسی آزاد را ازطریق رفع شکاف دیجیتال تسهیل می کند و موجب رؤیت پذیری آثار و افزایش ارتباطات علمی می شود. ناآگاهی از سیاست های ناشران و رفتار خودآرشیویِ  نامطلوب چالش د آفرین الازم است سیاست گذاران به آن توجه کنند و زیرساخت های لازم برای تسهیل و ترویج این امر ایجاد شود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی میزان استفاده پژوهشگران کشورهای خاورمیانه از شبکه های اجتماعی علمی و اهداف پیوستن آنها به این شبکه ها صورت گرفته است. روش پژوهش: این پژوهش به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای غیر درصدی و با رویکرد پیمایشی- تطبیقی انجام گرفته است. جامعه این پژوهش را محققین کشورهای منطقه خاورمیانه تشکیل دادند که برحسب حجم نمونه پرسش نامه برای 728 نفر از آنها ارسال شد. پرسش نامه به صورت محقق ساخته بوده و 444 نفر از محققین به پرسش نامه پاسخ دادند. پایایی پرسش نامه نیز به روش آلفای کرونباخ با عدد قابل قبول 79/0 محاسبه شد. به منظور پاسخ گویی به سؤال های پژوهش از آمار توصیفی، استنباطی و آزمون های خی دو و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، پژوهشگران کشورهای کویت، امارات متحده عربی و قطر، بیشترین استفاده را از شبکه های اجتماعی علمی دارند. همچنین، پژوهشگران کشورهای بحرین، امارات متحده عربی و سوریه بیشترین میزان حضور را در شبکه های اجتماعی علمی دارند. نمایانی و افزایش استناد و به اشتراک گذاری مقاله ها توسط پژوهشگران کشورهای خاورمیانه، هدف عمده ی پیوستن به این شبکه ها است. نتیجه گیری: در کل، میزان حضور پژوهشگران این منطقه در شبکه های اجتماعی علمی، رضایت بخش نیست و جای خود را در میان جامعه مورد مطالعه به خوبی باز نکرده است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف سنجش اضطراب کتابخانه ای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز انجام شده است. روش پژوهش: جامعه آماری پژوهش شامل5700 دانشجوی کارشناسی ارشد که 229 نفر ( 139 دختر و 90 پسر) به عنوان نمونه انتخاب شده اند. روش نمونه گیری، روش طبقه ای خوشه ای انتخاب شد و توسط مقیاس اضطراب چندبعدی کتابخانه ای ون کمپن [1] (2003) مورد ارزیابی قرار گرفت. پایایی پرسش نامه به روش آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت که برای ابعاد اضطراب کتابخانه ای بین 61/0 تا 83/0 نوسان داشت و روایی آن به شیوه تحلیل گویه، تعیین شد. نتایج بیانگر روایی و پایایی مطلوب پرسش نامه بود. سؤال های پژوهش به روش آمار توصیفی و استنباطی و با آزمون تی مستقل، تحلیل واریانس و طرح درون آزمودنی یک طرفه مورد تحلیل قرارگرفتند. یافته ها: یافته های مرتبط با میزان اضطراب در نمونه پژوهش بر اساس چهار سطح اضطراب نشان داد که جمعیت بیشتری از نمونه مورد مطالعه دارای اضطراب زیاد هستند. همچنین میان اضطراب کتابخانه ای دانشجویان با میزان استفاده از کتابخانه و هدف استفاده از کتابخانه رابطه معنادار وجود دارد. دانشجویان دانشکده اقتصاد بیشترین اضطراب و دانشجویان دانشکده برق از کمترین میزان اضطراب برخوردارند. نتایج تحلیل واریانس درون آزمودنی نشان داد که بین ابعاد اضطراب کتابخانه ای تفاوت معناداری دارد. نتیجه گیری: به نظر می رسد اضطراب کتابخانه ای عارضه ای جدی در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز است که جهت انجام فرایند پژوهش و پایان نامه ناگزیز هستند که از کتابخانه و منابع اطلاعاتی استفاده کنند. <br clear="all" /> [1]. Van Kampen

هدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه کارآفرینی سازمانی و مدیریت دانش متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی شاغل در 13 کتابخانه دانشکده های دانشگاه شیراز در سال 1392 است. روش پژوهش: این پژوهش، از دیدگاه هدف، در گروه تحقیقات بنیادی و از دورنما روش، در گروه تحقیقات همبستگی قرار می گیرد. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش شامل، کلیه کارمندان زن و مرد شاغل در کتابخانه های دانشگاه شیراز بود که تمامی این افراد (87 نفر) مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش مورد استفاده شامل پرسش نامه مدیریت دانش نیر (1390) و پرسش نامه کارآفرینی سازمانی هومن (1381) می باشد. ضرایب پایایی آلفای کرونباخ که برای محاسبه همسانی درونی پرسش نامه های مدیریت دانش و کارآفرینی سازمانی استفاده گردید، به ترتیب برابر با 89/0 و 92/0 به دست آمد. داده ها با استفاده از روش آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد بین سطح مهارت کارآفرینی سازمانی و مدیریت دانش متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی شاغل در کتابخانه های دانشگاه شیراز رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج همچنین بیانگر آن بود که از بین ابعاد کارآفرینی سازمانی، بین بعد "سخت کوشی، مسئولیت پذیری و موفقیت" با مدیریت دانش، رابطه معنی داری وجود دارد؛ در حالی که بین ابعاد ریسک پذیری، نظارت درونی، خلاقیت، انعطاف پذیری، تحمل ابهام و روایی کلامی با متغیر مدیریت دانش، رابطه معنی داری وجود ندارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها می توان چنین نتیجه گیری نمود که، متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی شاغل در کتابخانه های دانشگاه شیراز، مدیریت دانش را به عنوان یک راهبرد آگاهانه در شناسایی دانش، ارزیابی، سازماندهی و ذخیره سازی آن به منظور افزایش کارآفرینی در کتابخانه ها به کار می گیرند.

هدف: وقتی کارکنان، یک شرکت یا سازمان را ترک می کنند، تمام دانش خود را با خود می برند و اگر برنامه ای برای حفظ آن دانش قبل از خروج کارمند وجود نداشته باشد، سازمان با از دست رفت دانش مواجه خواهد شد و این زمانی که است که یک شرکت یا سازمان به دانشی که قبلاً داشته است، دیگر دسترسی ندارد. سازمان های امروزی با چالش جدی از دست رفت دانش کارکنان مواجه هستند که در بیشتر مواقع مستند نشده و به زمان زیادی نیاز است تا از طریق آموزش و تجربه دوباره به دست آید. بنابراین، پژوهش حاضر جهت شناسایی و آشنایی با دلایل، پیامدها، شیوه های اندازه گیری و راهبردهای پیشگیری یا کاهش از دست رفت دانش انجام شد.روش: از آنجا که تاکنون مطالعه ای در متون تخصصی فارسی در این زمینه انجام نشده است، مطالعه حاضر به روش مروری توصیفی، مقالات مرتبط با موضوع از دست رفت دانش را بررسی و تحلیل و مقوله های مدنظر در هدف پژوهش را از آنها استخراج کرد و به بحث گذاشت.یافته ها: از دست رفت دانش ارتباط نزدیکی با گردش کار و افزایش سن و به تبع بازنشستگی دارد. پیامدهای از دست رفت دانش، گاه مخاطراتی جبران ناپذیر به دنبال دارد یا منجر به هزینه هایی سنگین می شود. ارزیابی و محاسبه این خطر جهت پیشگیری از آن، از اقدامات مهم حوزه مدیریت دانش و نیز مدیریت خطر محسوب می شود؛ بنابراین براساس مطالعات انجام شده، شیوه هایی جهت اندازه گیری میزان از دست رفت دانش پیشنهاد شده است که عبارت اند از: رویکرد شبکه ای و استفاده از تحلیل شبکه اجتماعی، رویکرد گرافیکی و استفاده از ترسیم نقشه اطلاعات یا دانش، رویکرد مهندسی، رویکرد ساخت نقشه ریسک جهت شناسایی نیروهای دانشی و تلاش برای حفظ دانش آنها و در نهایت، بررسی سطح حساسیت شغل و پیش بینی زمان جهت ارزیابی میزان از دست رفت دانش. با وجود خطرات از دست رفت دانش؛ چنانچه راهبردهای صحیح پیشگیرانه به کارگرفته شود، می توان فرصت های مناسبی برای حفظ دانش ایجاد کرد. ساخت مخازن سازمان، شناسایی کارکنان کلیدی، شیوه های مختلف مستندسازی، برقراری سامانه مدیریت دانش از جمله این راهبردها هستند.نتیجه گیری: در بحث از دست رفت دانش، ارزشی که کارکنان در هر حوزه ایجاد می کنند و شرایطی که پس از خروج آنها از سازمان ایجاد می شود اهمیت می یابد. مطالعه حاضر، با شناسایی دلایل و پیامدهای از دست رفت دانش و شیوه های ارزیابی و محاسبه این تهدید سازمانی در کنار معرفی راهکارهای پیشگیرانه که بر حفظ دانش تمرکز دارند، دیدگاهی کلی درباره موضوع از دست رفت دانش ایجاد کرد که می تواند سازمان ها را نسبت به آن آگاه کند.