هاجر هاشمی

مطالعات و پژوهش ها در خصوص چگونگی مشارکت در ورزش های تفریحی و مطالعه درباره عوامل مؤثر در انتخاب نوع این ورزش ها، در حوزه های برنامه ریزی و روان شناسی ورزش بسیار کم است (1). موضوع مطالعات و تحقیقات انجام شده بیشتر درباره چگونگی مشارکت جوانان و گروه های سنی زیر 20 سال در حوزه ورزش های قهرمانی بوده است. هدف کلی این پژوهش بررسی انگیزه ها و دلایل مشارکت افراد گروه های سنی بالای 16 سال در برنامه ها و فعالیت های مفرح جسمانی و ورزشهای تفریحی است ابزار تحقیق پرسش نامه ای بود که در آن علاوه بر اطلاعات اجتماعی و جمعیت شناختی، 15 انگیزه شرکت در فعالیت های ورزشی طراحی وروایی آن را متخصصان تایید کردند. پایایی آن نیز در مطالعه ای مقدماتی از طریق آلفای کرونباخ 86/. به دست آمد. میزان موافقت پاسخ گویان براساس مقیاس پنج ارزشی لیکرت سنجیده می شد. نمونه تحقیق 336 نفر (243 نفر مرد و 93 نفر زن) بودند و سن آنها بیشتر از 16 سال بود که در شش مرکز تفریحی و ورزشی شهر اصفهان به فعالیت های متنوع ورزشی مشغول بودند. نتایج تحقیق نشان داد سه انگیزه بیش از سایر انگیزه ها در میان نظرات نمونه تحقیق مشترک بود: حفظ سلامتی و بهداشت ( 82/±41/4x=، تناسب اندام و زیبایی (91±2/4=x)، کسب مهارت وتوانایی های جسمانی (85±05/4=x). تفاوت های سنی و جنسی در اولویت انگیزه های مشارکت ورزشی کاملاً مشهود است. مشارکت مردان در فعالیت های ورزشی، بیشتر با انگیزه های کسب مهارت، موفقیت وکسب برتری، سلامتی و قدرت جسمانی است ( ). در حالی که زنان، بیشتر با انگیزه تناسب اندام و زیبایی، کسب سلامتی و بهداشت روانی و دوستیابی ورزش می کنند ( ). بزرگسالان اهمیت ورزش در زندگی را مهم تر از جوانان و میانسالان تلقی می کردند. ( ).

این پژوهش، به منظور بررسی عوامل بازدارنده مشارکت ورزشی زنان کارمند شهراصفهان انجام شده است . روش تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی در شاخه مطالعات میدانی است.جامعه آماری تحقیق را کلیه زنان کارمند در مشاغل دولتی ادارات شهر اصفهان در سال 1385 تشکیل دادهاند (17685= N ). نمونه تحقیق بر اساس طبقهبندی تصادفی ساده، بادقت (05/0 B= ) و خطای ( 05/0= α)400 نفر به دست آمد (400 = n ). ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته با 27 سؤال 5 ارزشی بود که پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 86/0 تعیین گردید. عوامل بازدارنده مشارکت ورزشی در شش حوزه 1) فرهنگی – اجتماعی، 2) اقتصادی ومالی، 3) نیروی انسانی متخصص، 4) نگرش خانوادگی، 5) تجهیزات و امکانات و 6 ) تبلیغات و رسانهها بررسی شد. عدم مشارکت ورزشی به عنوان متغیر وابسته و هر یک از عوامل شش گانه به عنوان متغیرهای مستقل، تحت پوشش برنامههای نرمافزاری SPSSو SAS (زیر برنامه CATMOD) و استفاده از آزمون مربع کای ( ²) و ضریب همبستگی کرامر نتایج زیر را در برداشت: بین عدم مشارکت ورزشی زنان کارمند با عوامل فرهنگی اجتماعی، اقتصادی و نگرش خانوادگی رابطه معنادار وجود داشت.(05/0 ≥ P و248/0 =R). نمونه تحقیق، عامل نداشتن وقت به خاطر مشغلههای کاری با 77 درصد، اولویت دادن کار به ورزش با74 درصد، عدم وجود مکانهای ورزشی ایمن در محل کار با 72 در صد و اهمیت ندادن مسئولان به ورزش بانوان کارمند با 70 درصد (از مجموع درصد ارزشهای بسیار زیاد و زیاد) به عنوان مهمترین موانع ناشی از عدم مشارکت ورزشی برشمردند.