ارزیابی الگوی دسترسی به مراکز و کاربری های اقتصادی با تأکید بر رویکرد عدالت فضایی (مطالعه موردی: کلان شهر تهران) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
توزیع فضایی نامتعادل مراکز و کاربری های اقتصادی در سطح شهرها می تواند موجب تراکم شدید جمعیت در برخی از مناطق شهری، عدم کارایی سیستم حمل ونقل شهری، فقر شدید، مشکلات زیست محیطی و غیره گردد. این پژوهش باهدف تحلیل توزیع فضایی مراکز و کاربری های اقتصادی در سطح شهر تهران با رویکرد مدیریت بحران تهیه شده است. پژوهش حاضر براساس هدف، کاربردی و براساس ماهیت و روش، توصیفی – تحلیلی است. برای تحلیل الگوی توزیع فضایی مراکز و کاربری های اقتصادی در وهله اول از روش نزدیک ترین مجاورت (ANN) و در وهله دوم از تکنیک Fuzzy-ANP و نرم افزار ARC GIS- Super Decision استفاده شد. همچنین تبیین همبستگی بین توزیع جمعیت و مراکز اقتصادی با به کارگیری روش رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد که الگوی توزیع فضایی تمامی شاخص ها به جز کاربری حمل ونقل دارای الگوی خوشه ای است و میزان Z-Score کمتر از 2.65- محاسبه شده است. از سویی دیگر در مناطق مرکزی و شمالی شهر تهران همبستگی بالایی بین توزیع و پراکنش جمعیت و میزان دسترسی به مراکز اقتصادی وجود دارد و جمعیت پذیری مناطق مذکور به تبع تمرکز مراکز و کاربری های اقتصادی رخ داده است که این امر می تواند در سال های آتی منجر به بروز مشکلات و معضلات شهری در زمینه های مختلف همچون تراکم شدید جمعیت، فقر شدید، عدم تعادل های منطقه ای و بحران های اجتماعی گردد. در این راستا، اولویت بندی مناطق شهر تهران با تأکید بر نواحی جنوبی و غربی و اتخاذ رویکرد تمرکززدایی در توزیع فضایی کاربری های اقتصادی به عنوان راهبردهای کلیدی تحقق عدالت فضایی در دسترسی به فعالیت های اقتصادی کلان شهر تهران محسوب می گردد.Evaluating the Pattern of Access to Economic Centers with an Emphasis on Spatial Justice Approach (Case Study: Tehran Metropolis)
Unbalanced spatial distribution of economic centers across cities may lead to severe population density, an inefficient urban transportation system, poverty, and environmental problems, among other things. This research aims to analyze the spatial distribution of economic centers in the city of Tehran with a crisis management approach. This is an applied study that employs a descriptive-analytical method. To analyze the spatial distribution pattern of economic centers, first the K Nearest Neighbors (KNN) and then the Fuzzy-ANP technique and the ARC GIS-Super Decision software were used. Also, the correlation between population distribution and economic centers was explained by the geographical weighted regression (GWR) method. The results suggested that the spatial distribution pattern of all indicators, except transportation, has a cluster pattern with a Z-score below -2.65. On the other hand, in the central and northern areas of Tehran, there is a strong correlation between population distribution and access to economic centers, so that population dispersion in these areas is dependent on the concentration of the economic centers. This can give rise to myriad problems and dilemmas in the future, such as high population density, extreme poverty, regional imbalances and social crises. In this regard, prioritizing the areas of Tehran with emphasis on the southern and western areas and adopting a decentralization approach in the spatial distribution of economic centers are key strategies to ensure spatial justice in access to the economic activities in Tehran.
تبلیغات
