خوانش پسااستعماری قانون در اندیشه میرزاملکم خان؛ با تأکید بر روزنامه «قانون» (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
پژوهش حاضر به دنبال بازخوانی پروژه قانون خواهی میرزا ملکم خان در روزنامه «قانون» است تا به این پرسش پاسخ بدهد که آیا اندیشه ملکم خان حامل دورگه بودگی است یا تفکری ذات گرا دارد؟ اندیشه ملکم خان تا چه اندازه بازتاب امکان مقاومت فعالانه در برابر استعمار است. هدف پژوهش «تفسیر»، نوع پژوهش «بنیادی» و استراتژی پژوهش «استفهامی» است. برای پاسخ به پرسش اصلی از نظریه پسااستعماری و برای تفسیر اطلاعات از روش وانوسازی استفاده می گردد. یافته های تحقیق نشان می دهد تقابل های دوگانه موجود در متن حامل «تقلید» از تجربه انسانِ غربی است. ملکم خان هویت ایرانی زمانه خود را نه خالص بلکه دورگه می بیند. اما این دورگه یافتگی عناصر با غلبه عناصر هویت غربی (11 مورد از تقابل ها) بر سنت بومی همراه است که تنها انتظار انطباق یافتگی از آنان دارد (3 مورد از تقابل ها). ملکم خان به تقلید غرب می پردازد اما این تقلید به تمسخر آن ختم نمی شود تا راه برای مقاومت در برابر سلطه فرهنگی غرب مهیا گردد. از این رو، پروژه قانون خواهی او با مرجعیتی اروپامحور برساخت می شود و چنین اندیشه ای امکان مقاومت فعالانه در برابر استعمار و سلطه فرهنگی غرب ندارد. ردیابی عناصری مانند پروژه آدمیت او نشان می دهد که اندیشه ذات گرا بر پروژه قانون خواهی ملکم خان مستولی است و سیالیت پروژه به حدی نیست که باعث بی ثبات شدگی تقابل های دوگانه و سلسله مراتب آن گردد چراکه ملکم خان برغم ادعای نخستینش در پیوند شریعت و ترقی بلافاصله و همواره سراغ ثبات غرب می رود، و از «فضای سوم» و خلق هویت دورگه جدید دور می شود.Postcolonial Reading of the Law in the Thought of Mirza Malkam khan; Emphasizing the Qanun Newspaper
his study aims to reinterpret Mirza Malkam Khan’s legal reform project as presented in the Qanun newspaper, addressing whether his thought embodies hybridity or essentialism. It further examines the extent to which Malkam Khan’s ideas enable active resistance against colonialism. Employing an interpretive and fundamental research design with an interrogative strategy, the study applies postcolonial theory and utilizes the method of deconstruction for data analysis. Findings indicate that the binary oppositions within the text reflect an imitation of Western human experience. Malkam Khan perceives Iranian identity during his era not as pure but as hybrid; however, this hybridity is dominated by Western identity elements (11 instances) over indigenous traditions (3 instances), effectively requiring mere adaptation from the latter. Consequently, his legal reform project is grounded in a Eurocentric framework, limiting its capacity to foster active resistance against colonialism and Western cultural hegemony. An analysis of concepts such as the Adamiyat Project reveals the pervasive influence of essentialist thought in Malkam Khan’s legalism. The project’s fluidity proves insufficient to destabilize binary oppositions and their inherent hierarchies. Despite claims of reconciling Shari’a and progress, Malkam Khan ultimately aligns with Western stability, distancing himself from the "third space" and the creation of a novel hybrid identity.
تبلیغات
