هستی شناسی و ماهیت جوانی جمعیت (چیستی، چرایی و چگونگی) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در دهه های اخیر، ایران با تحولات جمعیت شناختی چشمگیری، به ویژه کاهش باروری به زیر سطح جانشینی مواجه شده است؛ پدیده ای که ساختار سنی جمعیت را دگرگون ساخته و چالش هایی در عرصه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی ایجاد کرده است. کاهش سطح باروری، سهم جمعیت جوان را کاهش داده و روند سالمندی را تسریع نموده است. این روند، برنامه ریزان و سیاست گذاران را به تدوین راهبردهایی برای افزایش باروری و حمایت از خانواده واداشته است. جمعیت هر کشور بزرگ ترین سرمایه و منبع قدرت آن محسوب می شود و جوانان، نقش آفرینان اصلی توسعه و تغییرات اجتماعی اند؛ به گونه ای که دوره جوانی را «دوره فشردگی وقایع جمعیتی» می نامند. کاهش مستمر باروری و ورود به «تله باروری پایین»، عمدتاً ناشی از دگرگونی های عمیق در نظام ارزشی و نگرشی جامعه است؛ پدیده ای که با عنوان «گذارِجمعیتی دوم» شناخته می شود و بیانگر حرکت به سوی ارزش های فرامادی و فردگرایانه است. جمعیت ایران که تا دهه ۱۳۶۰ ساختاری جوان داشت، از اواسط دهه ۱۳۷۰ به تدریج از وضعیت جوانی خارج شد و نشانه های سالمندی در آن پدیدار گردید. این پژوهش با تحلیل داده های جمعیتی ایران و جهان و مرور منابع علمی معتبر، به بررسی هستی شناسی و ماهیت جوانی جمعیت، چیستی، چرایی و چگونگی آن پرداخته و پیامدهای آن را برای آینده کشور تبیین می کند. جمعیت کشور ایران در سال های 65-1345 دارای ساختاری جوان بوده ، ولی تحولات میزان های باروری و مرگ و میر ، باعث ایجاد تغییراتی در ساختمان سنی جمعیت کشور گردید. بطوریکه جمعیت کشور از سال 1375 به بعد از جوانی خارج شده است. در این مطالعه روند تحولات و مراحل گذار جمعیتی ایران در مقایسه با سایر کشورها، با استفاده از روش تحلیل ثانوی آمار و اطلاعات جمعیتی قاره های مختلف جهان و ایران و روش اسنادی با مراجعه به مقالات معتبر علمی پژوهشی، بررسی شده و چیستی، چرایی و چگونگی جوانی جمعیت مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفته است.Ontology and Nature of Youthfulness of Population (Essence, Rationale, and Modality)
In recent decades, Iran has experienced significant demographic transformations, most notably a decline in fertility rates below the replacement level. This phenomenon has altered the age structure of the population and created challenges in social, economic, cultural, and even political spheres. The reduction in fertility has decreased the proportion of young people and accelerated the process of population aging. This trend has prompted policymakers and planners to develop strategies aimed at increasing fertility and supporting families. The population of any country is considered its greatest asset and source of power, and youth are the main drivers of development and social change; thus, the period of youth is referred to as the “compressed period of demographic events.” The persistent decline in fertility and the emergence of the “low fertility trap” are largely attributed to profound changes in societal values and perspectives—a phenomenon known as the “second demographic transition,” which reflects a shift toward post-materialist and individualistic values. While Iran’s population maintained a youthful structure until the 1980s, from the mid-1990s onward, it gradually moved out of this phase, with signs of aging becoming apparent. This study, through the analysis of demographic data from Iran and the world and a review of reputable scientific sources, examines the ontology and nature of youthfulness in the population—its essence, rationale, and modality—and elucidates its implications for the country’s future
The population of Iran in 1345-65 had a young structure, but the changes in fertility and mortality rates caused changes in the age structure. In this study, Iran's demographic changes and transition stages compared to other countries, using the secondary analysis method of statistics and demographic information of different continents of the world and Iran and documentary method by referring to valid scientific research articles, and what, why and how the youth of the population has been studied and evaluated.
تبلیغات
