نقد مقاله یوسف (ع) در دائره المعارف قرآن لیدن

چکیده

برداشت عمومی مسلمانان از قصّه یوسف(ع) مانند دیگر قصص انبیا تحت تأثیر روایت نادرست عهد عتیق قرار دارد. این مسئله در مقالات و پژوهش های مستشرقان نیز خود را پررنگ تر نشان داده است. در پژوهش حاضر، متن مقاله یوسف [Joseph] در دائرهالمعارف قرآن لیدن ابتدا به فارسی ترجمه و سپس به روش توصیفی – تحلیلی، مضامین آن براساس تطبیق با آیات قرآن و روایات صحیح، بررسی و نقد شده است. شالوم گلدمن (Shalumn Goldman)در مقاله «یوسف» از بسیاری از مضامین سوره یوسف گذشته است. از یافته های مهم این پژوهش آن است که یوسف در کودکی تنها یک مرتبه خواب می بیند و آن را تنها برای پدر خود تعریف می کند و علّت تبعید او به مصر کید برادرانش است که شیوه تربیت شدن او را نادرست می پنداشتند. گلدمن همانند برخی از مفسّران اسلامی یوسف صدّیق را دست کم از زمان قرار گرفتن در نهانگاه چاه کنعان پیامبر فرض کرده است، در حالی که یوسف تا زمانی که یعقوب(ع) زنده بود پیامبر نبود، در نتیجه همه قصّه یوسف در سوره یوسف بیان زندگی یوسف قبل از پیامبری اوست. در بیان قرآن، گرچه پادشاه مصر همینکه تعبیر خواب خود را شنید یوسف را به دربار خود فراخواند، ولی یوسف تا زمانی که برای مَلِک مصر روشن نشد که چه کسی پشت صحنه دست بریدن چند زن درباری قرار داشته است از زندان بیرون نیامد.