مسئله بازماندگی تحصیلی در ایران؛ یک مطالعه فراترکیب (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
شماره صفحات:
۱۲۰-۸۳
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
بازماندگی تحصیلی یکی از چالش های اساسی نظام آموزش وپرورش ایران است که پس از همه گیری کووید-۱۹ و گسترش آموزش غیرحضوری به طور چشمگیری افزایش یافته است. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر بازماندگی تحصیلی، از رویکرد فراترکیب کیفی بر اساس مدل هفت گانه ساندلوسکی و باروسو (۲۰۰۷) برای ارزیابی و تحلیل نظام مند نتایج و یافته های مطالعات پیشین استفاده کرده است. داده ها از مقالات کیفی منتشرشده در بازه ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۱ گردآوری شدند. از میان ۶۸ مقاله شناسایی شده، ۲۰ مقاله بر اساس معیارهای روش شناختی و موضوعی برای تحلیل نهایی انتخاب شدند. پایایی یافته ها با شاخص کاپا (۰.۸۶) تأیید شد که نشان دهنده توافق عالی است. تحلیل ها شش عامل کلیدی را شناسایی کردند: نابسامانی خانوادگی، موانع اقتصادی، نابرابری آموزشی، انزوای اجتماعی، انگ های فرهنگی و تفاوت های فردی. نابسامانی خانوادگی، شامل طلاق، اعتیاد والدین و ضعف نظارت، با بیشترین فراوانی، تأثیرگذارترین عامل بود. این پژوهش، به عنوان اولین مطالعه فراترکیب جامع در ایران، با تحلیل تجربه های زیسته دانش آموزان، نقش تعامل عوامل فردی (مثل بی انگیزگی) و ساختاری (مثل فقر، نابرابری قومی) را در بازتولید نابرابری آموزشی برجسته کرد. یافته ها با نظریه های جامعه شناختی مانند سرمایه فرهنگی بوردیو هم خوانی دارند و بر ضرورت سیاست گذاری های هدفمند، ازجمله تقویت حمایت های اجتماعی و اصلاح برنامه های آموزشی، تأکید می کنند. این مطالعه برای کاهش بازماندگی تحصیلی، به ویژه در مناطق محروم و برای دختران، راهکارهای عملی پیشنهاد می دهد و زمینه را برای تحقیقات آتی درباره نقش فناوری و نابرابری های جنسیتی فراهم می سازد.تبلیغات
