سبک زندگی ایرانی - اسلامی زنِ دوره قاجار براساس دیدگاه سفرنامه نویسان خارجی
آرشیو
چکیده
سفرنامه های سیاحان دوره قاجار اطلاعات ارزنده ای از فرهنگ و جامعه ایران این دوره در اختیار مخاطب خود قرار می دهند. این آثار دگرگونی ها و شاخصه های زندگی ایرانی از جمله نهاد خانواده را با «نگاه غیرخودی» نگریسته اند که از این جهت نسبت به سایر نوشته ها حائز اهمیت است. در این میان، با توجه به فضای مردسالار عصر قاجار، زنان به عنوان نیمی از جامعه ایرانی مورد تأکید سفرنامه نویسان خارجی قرار گرفته اند و جلوه های متعددی از سبک زندگی ایرانی - اسلامی زنِ دوره قاجار همچون نوع رفتار، پوشش، نقش اجتماعی، اعتقادات و مشارکت در مناسک مذهبی و ملی و غیره در آن مکتوبات نگارش شده است؛ براین اساس پژوهش حاضر با تکیه بر منابع کتابخانه ای و با رویکرد توصیفی - تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که چه ویژگی هایی از زنِ دوره قاجار با توجه به سبک زندگی ایرانی - اسلامی مورد مداقه مسافران خارجی شده است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که زن این دوره دچار نگاه جنسیتی است و به همان نسبت از امتیازات اجتماعی کمتری نسبت به مردان برخوردار است؛ باوجوداین کارکرد اصلی و نهادینه زن به عنوان «مادرِ» خانواده و همچنین حضور آنان در فضاهای اجتماعی، جشن ها و مناسک گوناگون ملی - مذهبی، نگاه سیاحان را به خود جلب کرده است و نقش اجتماعی آن ها را در جامعه نمایان ساخته است.The Iranian-Islamic Lifestyle of Qajar-Era Women Based on the Views of Foreign Travel Writers
The travelogues of foreign travelers during the Qajar period provide valuable information about the culture and society of Iran during that era. These works examine the transformations and characteristics of Iranian life, including the institution of the family, through an "outsider's perspective," which makes them particularly significant compared to other sources. Within this context, given the patriarchal nature of the Qajar era, women—as half of Iranian society—were especially emphasized by foreign travel writers. Their accounts document many aspects of the Iranian-Islamic lifestyle of Qajar-era women, such as behavior, clothing, social roles, beliefs, and participation in religious and national rituals.Based on library resources and using a descriptive-analytical approach, this study seeks to answer the question: What features of Qajar-era women, with respect to the Iranian-Islamic lifestyle, were highlighted by foreign travelers? The research findings indicate that women of this period were subject to a gendered gaze and consequently enjoyed fewer social privileges than men. Nevertheless, their institutionalized role as "mothers" of the family, along with their presence in public spaces and various national-religious ceremonies and celebrations, captured the attention of travelers and revealed their social roles within society.
تبلیغات
