تبیین سیر پیشرفت ایدۀ نهاد حکمرانی در تاریخ اندیشۀ سیاسی در ایران
آرشیو
چکیده
تاریخ نهادسازی و اندیشه ورزی در عرصۀ سیاسی و حکمرانی در ایران از دوران باستان تا دورۀ معاصر، همواره از جایگاه و اهمیتی خاص برخوردار بوده است؛ بنابراین بخش قابل توجهی از تاریخ پر فراز و نشیب اندیشه سیاسی در ایران، به نهاد حکمرانی اختصاص یافته است. این مقاله با هدف تبیین سیر تاریخ اندیشۀ سیاسی در ایران، به واکاوی نظریات »قطب« شهاب الدین سهروردی، »انسان کامل« ملاصدرا، »حکومت مشروطه« محمدحسین نائینی و »ولایت مطلقه فقیه« امام خمینی و نیز بررسی تأثیر و تأثر این نظریات پرداخته است و به این ترتیب نشان می دهد که نظریات یاد شده، بر سیر تحول اندیشۀ سیاسی از حکمرانی مبتنی بر فرِّه ایزدی، به حکمرانی نهادی، دلالت دارند. در همین خصوص، این مقاله به تأثیر انسان شناسی سهروردی بر نظریۀ انسان کامل ملاصدرا و نیز به واکاوی نظریۀ ملاصدرا در خصوص ولایت مجتهدان در افتاء پرداخته است. این پژوهش مبتنی بر روش »پژوهش کیفی« و با لحاظ رویکرد تاریخی- تحلیلی، به تبیین سیر ایده و اندیشه نهاد حکمرانی در تاریخ ایران از دوران باستان تا دورۀ معاصر پرداخته و بدین نتیجه رسیده است که تاریخ اندیشۀ سیاسی در ایران، صرفنظر از فراز وفرودهای آن، بر سیر پیشرفت ایدۀ نهاد حکمرانی از دوران باستان تا دورۀ معاصر دلالت دارد.Explaining the process of progress of the Idea of the Institution of Governance in the History of Political Thought in Iran
The history of institution-building and thinking in the political and governance arena in Iran, from ancient times to the contemporary era, has always had a special place and importance. Hence, a significant part of the Full of ups and downs history of political thought in Iran has been devoted to the institution of governance. This article aims to explain the process of history of political thought in Iran by analyzing the theories of Shihab al-Din Suhrawardi's "The Qutb", Mulla Sadra's "The perfect human", Mohammad-Hossein Naini's "The Constitutional Government", and Imam Khomeini's "The Absolute Authority of the jurist". also examines the influence and acceptance of these theories and thus, it shows that the aforementioned theories indicate the evolution of political thought from governance based on Farr-e Izadi to institutional governance.In this regard, this article discusses the influence of Suhrawardi's anthropology on Mulla Sadra's theory of the perfect human, as well as the effect of Mulla Sadra's theory on the authority of mujtahids in issuing fatwas, and its impact on Naini's political thought due to its preparation for a governance based on law arising from Jurisprudence and jurisprudential rules.This research, based on the "qualitative research" method and considering the historical-analytical approach, has explained the course of the idea and thought of the institution of governance in Iranian history from ancient times to the contemporary period and has concluded that the history of political thought in Iran, regardless of its ups and downs, indicates the process of progress of the idea of the institution of governance from ancient times to the contemporary period.
تبلیغات
