باستان شناسی و ساختارشناسی سنگ نبشته میخی اورارتویی سقین دل ورزقان، آذربایجان شرقی، ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
سنگ نبشته سقین دل واقع در بخش مرکزی شهر ورزقان، استان آذربایجان شرقی بر بدنه یک تخته سنگ مربوط به سال های حدود 750-733 پ م به خط میخی اورارتویی نقر شده و به سبب عوامل گوناگونی دچار آسیب دیدگی شده است. هدف از انجام پژوهش پیش رو، انجام مطالعات آزمایشگاهی برای ساختارشناسی این سنگ است و در همین راستا مهم ترین سؤالات پژوهش چنین است که باستان شناسی و زمین شناسی سنگ نبشته اورارتویی سقین دل چیست؟ خواص فیزیکی، شیمیایی و ساختارشناسی سنگ نبشته میخی اورارتویی سقین دل چیست؟ برای دستیابی به پاسخ این سؤالات، علاوه بر مطالعات تاریخی و باستان شناسی، بررسی های میدانی و مطالعات آزمایشگاهی، بررسی مقطع نازک و پتروگرافی سنگ، پراش پرتوایکس (XRD) و فلورسانس اشعه ایکس (XRF) انجام شده است. در همین راستا، برای سنجش خواص فیزیکی و میزان مقاومت سنگ در برابر عوامل مختلف: آزمون های چگالی و تخلخل سنجی، نرخ جذب و محتوای آب نمونه صورت گرفته است. نتایج مطالعات ساختارشناسی نشان دهنده آن است که سنگ بستر از جنس تراکی-آندزیتی بوده و گزارش زمین شناسی نیز وجود توده های تراکی-آندزیتی در دامنه کوه زاغی محل قرارگیری آن را تأیید می کند، به علاوه، نتایج حاصل از آزمون های فیزیکی و شیمیایی بیان می دارد که سنگ های به کاررفته در ساخت سنگ نبشته دارای مقاومت نسبتاً خوبی بوده اما به علت قرارگیری در برابر عوامل فرایندهای محیطی مانند اقلیم سرد و کوهستانی، بادهای دائمی دچار آسیب های متعددی گشته که عمدتاً ناشی از هوازدگی فیزیکی و شیمیایی است.Archaeology and Structural Analysis of the Urartian Cuneiform Stone Inscription of Saqindel of Varzeghan, East Azarbaijan, Iran
This research aims to conduct laboratory studies on the structural and pathological analysis of the Urartian cuneiform stone inscription in Saqindel, located in central Varzeghan city, East Azarbaijan Province. Engraved on a stone slab, the existing inscription dates back to approximately 733–750 BC but has been damaged due to various factors. The main research questions are: What are the archaeological and geological characteristics of the Urartian stone inscription in Saqindel? What are the physical, chemical, and structural properties of the inscription? To answer these questions, in addition to historical and archaeological studies, field investigations and laboratory analyses—including thin section and petrographic analysis, X-ray powder diffraction (XRD), and X-ray fluorescence (XRF)—have been conducted. In this regard, tests such as density, porosity, absorption rate, drainage, and water content were carried out to assess the physical properties and resistance of the stone to various factors. The structural analysis results indicate that the bedrock is composed of Trachy-andesite, which is confirmed by geological reports of Trachy-andesite masses in the Zagh mountain range. Furthermore, the results of the physical and chemical tests show that the stones used in the inscription have relatively good resistance. However, due to their exposure to cold, mountainous conditions and environmental factors like persistent winds and a harsh climate and biological deterioration, the stones have undergone weathering and sustained various damages, primarily caused by physical and chemical weathering.
تبلیغات
