تحلیل حقوقی حق مستحقین زکات (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بررسی انواع رابطه حق با مال موضوع آن همواره مورد توجه فقها بوده است. از لحاظ فقهی شیوه تعلق حق به عین مال دیگری یکسان نیست و اقسام متعدد و متنوعی دارد. بر هر کدام از این اقسام احکام و آثار متفاوتی بار می شود که در ابواب مختلف عبادی و غیرعبادی مانند خمس، زکات، نذر، رهن، ترکه متوفی و دیات بررسی می شود. یکی از ابواب مهم بحث از این موضوع باب زکات و مسئله چگونگی تعلق حق مستحقین به موضوع زکات (نصاب) است. خصوصیت این باب این است که حق های مطرح شده در آن از تنوع بسیار زیادی برخوردار است؛ به گونه ای که هم اقسام حق مالی از لحاظ حقوقی مانند حق دینی و حق عینی (اعم از اصلی و تبعی) را دربرمی گیرد و هم شامل حقوقی است که در تقسیمات متعارف حق از لحاظ حقوقی شناخته شده نیست. در این تحقیق تلاش می شود که انواع حق مالی از دیدگاه فقهی و از لحاظ تعلق آن به مال شخصی دیگر بررسی و سپس نظرات فقهای معاصر در خصوص حق زکات مطرح شود. در انتها، از نظریه تعلق حق مستحقین زکات به مالیت و ارزش نصاب دفاع می شود.Legal Analysis of the Right of Zakat Beneficiaries
The relationship between rights and property has long been a subject of focus among Islamic jurists. From the perspective of Islamic jurisprudence, the manner in which a right is attached to another person's property is not uniform and takes on various forms. Each form carries distinct legal and jurisprudential implications, which are addressed in numerous religious and legal contexts, including khums, zakat, nazr, mortgage, inheritance, and diyah. One particularly significant area of inquiry within this broader discussion is the issue of zakat, specifically the question of how the rights of zakat beneficiaries relate to the zakatable wealth (niṣāb). What distinguishes this area of study is the wide range of rights it encompasses. These include both conventional legal categories - such as personal rights and real rights (primary and secondary) - as well as rights not typically recognized in standard legal classifications. This research aims to analyze the various forms of financial rights from the standpoint of Islamic jurisprudence, particularly in relation to their attachment to another individual's property. The study also reviews the views of contemporary Islamic jurists on the nature of the zakat right and seeks to support the argument that the entitlement of zakat beneficiaries pertains to the value of the property, rather than to its substance.
تبلیغات
