چشم انداز جایگاه تمدن نوین اسلامی در شکل گیری نظم پساهژمون در اقتصاد سیاسی جهانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
وقوع بحران 1970 و افول نظم «برتون وودز» در اقتصاد سیاسی بین الملل، نقطه عطفی در گذار از مفصل بندی قدرت و هژمونی برآمده از تمدن غرب شمرده می شود. درواقع بحران در نظم هژمونیک موجود، محدود به عدم تعادل در بنیان های مادی و معنوی قدرت ایالات متحده به عنوان مهم ترین بازیگر سیستم یادشده نیست؛ بلکه بن بست تمدن غرب به عنوان بستر فکری و ایدئولوژیک نظم موجود نیز می باشد. دراین راستا، مفهوم سازی منطق تطور قدرت و نظم در سیستم بین المللی «پسابرتون وودز» ازیک سو، و سرشت محتمل هندسه نوین قدرت جهانی متأثر از ظرفیت دیگر تمدن ها و فرهنگ ها ازدیگرسو، در کانون نظریه پردازی اقتصاد سیاسی و روابط بین الملل طی چند دهه اخیر قرار دارد. پرسش راهبردی ای که در پژوهش حاضر واکاوی می شود، این است که شکل گیری و زوال نظم هژمونیک بین المللی از چه منطقی پیروی می کند و در نظام بین الملل کنونی چه امکاناتی از حیث مفصل بندی قدرت و نظم، ورای ظرفیت تمدن غربی، پیش رو قرار دارد؟ در این نوشتار، با اتکا به مبانی فکری فلسفی ابن خلدون، به عنوان یکی از اندیشمندانی اسلامی، برداشتی از مفاهیم قدرت، نظم و هژمونی ارائه می شود که ضمن تبیین چگونگی ایجاد بحران در نظم هژمونیک غرب محور، ظرفیت های تمدن نوین اسلامی برای شکل دادن به نظمی فراگیر در هندسه نوین قدرت جهانی را به بحث می گذارد. فرضیه پژوهش این است که منطق شکل گیری و زوال نظم و هژمونی در نظام اقتصاد سیاسی جهانی، برآیند تعادل و عدم تعادل بین سازه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی قدرت است و از این حیث، مبانی فکری فلسفی تمدن نوین اسلامی مهم ترین بستر زمینه ساز ارائه الگویی متعادل از قدرت و نظم در وضعیت پساهژمونی است.The Role of New Islamic Civilization in Shaping the Post-Hegemonic Order of Global Political Economy
The 1970’s crisis and decline of Bretton Woods order in the international political economy marks a turning point in the articulation of power and hegemony of the Western Civilization. The crisis in the current hegemonic order is not limited to the imbalance of material and spiritual foundations of the US power as the chief player of the system, but a dead end for the western civilization as the intellectual-ideological context of the existing order. Accordingly, conceptualizing the reformation of power and order in the post-Bretton Woods system on the one hand, and the possible nature of the new formation of global power influenced by other cultures and civilizations on the other, has been the focal point of political economy and international relationship theories in recent decades. The strategic question of this paper is the logic behind the formation and decline of international hegemonic order and the possibilities, in terms of articulation of power and order, beyond the potentials of western civilization. This paper uses the philosophical-ideological views of an Islamic theorist, Ibn Khaldun, to propose an interpretation of the concepts of power, order, and hegemony, which explains the process of crisis-creation in the western-oriented hegemonic order as well as the potentials of the new Islamic civilization for shaping a global order in the new formation of global power. The study assumes the logic behind the formation and decline of the global political economy order and hegemony to be a result of balance and imbalance between political, economic, and cultural structures of power and therefore, the philosophical-ideological principles of the new Islamic civilization are the prime context for a balanced model of post-hegemonic power and order.
تبلیغات
