تحلیل و نقد روش محمدجواد خراسانی در نقد آموزه وحدت وجود (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این مقاله در پی پاسخگویی به سؤال اصلی «روش شیخ محمدجواد خراسانی در نقد آموزه وحدت وجود چگونه تحلیل و نقد می شود؟» شکل گرفته است. پاسخ به این سوال درواقع مهم ترین بخش جهان بینی که هستی شناسی است را سامان دهی می کند. در همین راستا، جستار حاضر، با استفاده از ابزار کتابخانه، به تحلیل و نقد روش های خراسانی در نقد آموزه وحدت وجود پرداخته شده و پس از بررسی و تحلیل اندیشه خراسانی در آموزه وحدت وجود این نتیجه حاصل شد که تعریف ایشان از وحدت وجود خدشه دار است. نتایج نقد روش عقلی، عبارت اند از: وجود استدلال بر وحدت وجود، استدلال ناپذیر بودن آن را خدشه دار کرده و با توجه به تعریف عرفا از وحدت وجود و نفی دوئیت اشکالاتی مانند اتحاد خالق و مخلوق و تأثیر مخلوق بر خالق پیش نخواهد آمد؛ همچنین بسیط الحقیقه بودن خدا اثبات می شود. چراکه لازمه نفی آن ترکیب و ممکن الوجود شدن خداوند است. اشکال صحت همه مذاهب نیز این گونه پاسخ داده شد که با اثبات توحید حقیقی مذهب یگانه مذهبی است که مبتنی بر توحید باشد. براین اساس هیچ یک از عرفا قائل به صحت همه ادیان نیستند. نتیجه نقد روش نقلی، عبارت است از: منابع وحیانی نیز نه تنها منکر وحدت وجود نیستند، بلکه بعضی از آن منابع دلالت بر اثبات این آموزه می کنند. نتیجه نقد روش انتقاد به حافظ عبارت است از: انتقادات خراسانی به رفتار حافظ مبتنی بر برداشت ظاهرگرایانه از سخنان او بوده و از آنجاکه این برداشت با مستندات تاریخی اثبات نشده قابل استناد نخواهد بود. در مجموع انتقادات خراسانی در واقع غیر هستی شناسانه و قابل نقد جدی به نظر رسیده و برای رد آموزه وحدت وجود کافی ارزیابی نمی شود.Analysis and Critique of Mohammad Javad Khorasani's Method in Critiquing the Teachings of Unity of Existence
The article aims to answer the main question, "How is Sheikh Mohammad Javad Khorasani's method of critiquing the doctrine of Unity of Existence analyzed and critiqued?" Addressing this question essentially organizes the most significant aspect of worldview, which is ontology. In this context, the present essay utilizes library resources to analyze and critique Khorasani's methods in critiquing the doctrine of Unity of Existence. After examining and analyzing Khorasani's thoughts on this doctrine, it was concluded that his definition of Unity of Existence is flawed.The results of the critique of the rational method indicate that the existence of arguments for Unity of Existence undermines its indefensibility. Considering the mystics' definition of Unity of Existence and the negation of duality, issues such as the unity of Creator and creation, as well as the influence of creation on the Creator, do not arise; furthermore, the simplicity of God is proven since denying it would imply a composite and contingent existence for God. The objection regarding the validity of all religions is also addressed by asserting that true monotheism is the only religion based on unity. Therefore, none of the mystics claim that all religions are valid.The result of critiquing the transmitted method is that revealed sources not only do not deny Unity of Existence but some sources also indicate its affirmation. The result of critiquing Hafiz's behavior indicates that Khorasani's criticisms are based on a superficial interpretation of his words, and since this interpretation has not been substantiated by historical evidence, it cannot be relied upon. Overall, Khorasani's criticisms appear to be non-ontological and seriously critiqueable, and they are not deemed sufficient to refute the doctrine of Unity of Existence.
تبلیغات
