بررسی بنیان های دیدگاه فلسفی تربیت عقلانی کانت و استلزامات عملکردی آن (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف این پژوهش تبیین مبانی فلسفی تربیت عقلانی کانت و استلزامات آن درزمینهٔ اهداف، اصول و روش های تعلیم و تربیت عقلانی است. کانت تأملات فلسفی برجسته ای درزمینهٔ خرد به ویژه خرد عملی دارد که به قاعده های عام و جهان شمول منتهی می شود و از فیلسوفانی است که نظریات او در باب روشنگری را به انقلاب کپرنیکی مانند می کنند. این پژوهش با روش تحلیل محتوا است و با مراجعه مستقیم به منابع دست اول و متون و مقالات و رساله های مرتبط انجام گرفته شده است؛ بنابراین ابتدا به تحلیل مفهومی متون اندیشه های کانت با شناخت زمینه های هستی، معرفت، انسان، ارزش پرداخته شده است و با توجه به این که دارای رویکرد عقل گرایی در تربیت است در راستای پاسخگویی به چند سؤال اساسی که شامل؛ چه چیز را می توان دانست؟ چه باید کرد؟ چه امید و انتظاری می توان داشت؟ انسان چیست؟ فرا گرد تجزیه وتحلیل صورت می گیرد و در پاسخ به سؤال چهارم طبیعت انسان را به وجوه اجتماعی آن مانند تربیت به ویژه یکی از بنیان های ارزش های تکلیف اخلاقی که منشأ آن عقل است پیوند می زند و از سویی به علت دیدگاه پراگماتیکی وی تلاش می شود مؤلفه های اساسی در روش های تربیتی کانت مانند اندوخته های پیشین، پیش فرض ها، مشابه سازی، حذف و اضافه، تفسیر در سایه انسان شناسی موردبررسی قرار گیرد و درنهایت به مدل های پیشنهادی برای ادراک ساخت شناختی و تربیتی پرداخته شده است.