گستره قابلیت منافقان، مشرکان و کافران در جذب رحمت الهی از منظر قرآن کریم (تأملی بر نظریه انقطاع عذاب های اخروی) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

برخی محققان معتقدند جاودانگی عذاب های اخروی با رحمت خداوند سازگار نیست. ازاین رو، خلود نه به معنای جاودانگی بلکه به معنای مدت طولانی است. در برابر این دیدگاه این سؤال مطرح می شود که «آیا همه افراد برای نجات قابلیت جذب رحمت الهی را دارند؟» «عدم دسترسی عقل انسان به مقدمات لازم برای تشکیل برهان و اثبات همه جزئیات قیامت»، «قابل اعتماد بودن قرآن کریم در خبر دادن از این جزئیات» و غیره نشان می دهند بررسی این سؤال از دیدگاه قرآن کریم ضروری است. بررسی تحلیلی آیاتِ مربوط به توبه منافقان نشان می دهد با وجود برخورد رحیمانه خداوند با آنان، بعد از توبه همراه با مؤمنان خواهند بود، نه جزو مؤمنان. همچنین با وجود تمام بودن فاعلیت خداوند در بخشش و گستردگی رحمت الهی، خداوند در آیاتی به طور مطلق اعلام می کند که مشرکان و کافران را نمی بخشد. تحلیل چرایی این دو دسته از آیات حاکی از آن است که منافقان، مشرکان و کافران قابلیت لازم جهت دریافت رحمت خداوند برای تغییر ماهیت را ندارند.