ارزیابی و تحلیل تاب آوری شهری در برابر سیل (مورد مطالعه: شهر پلدختر) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
شهرها، نظام های پیچیده ای هستند که نسبت به تهدیدهای طبیعی یا انسانی آسیب پذیرند. نگاهی که تاکنون در مدیریت سوانح و مدیریت شهری وجود داشته، رویکرد کاهش مخاطرات بوده است. اما امروزه جوامع در تلاش براى دست یابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آن ها را به وضعیت پیش از بحران (اولیه و عادی) فراهم سازد. در این میان تاب آوری، مفهوم جدیدی است که بیشتر در مواجهه با ناشناخته ها و عدم قطعیت ها به کار می رود. هدف کلی مطالعه حاضر، ارزیابی میزان تاب آوری شهر پلدختر به هنگام وقوع سیل است. در راستای دستیابی به اهداف مذکور از روش کیفی با رویکرد توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. به منظور سنجش ابعاد تاب آوری در محلات شهر پلدختر ۳۸۴ خانوار با استفاده از فرمول کوکران به عنوان جامعه نمونه انتخاب گردیدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه در محیط نرم افزار SPSS ، روش های آماری مبتنی بر مقایسه میانگین ها، آزمون های فریدمن و رگرسیون به کار گرفته شد و نیز جهت رتبه بندی تاب آوری محلات از مدل تاپسیس استفاده گردید. در نتیجه براساس پنج شاخص ارزیابی تاب آوری؛ محله های کوی بسیجیان، هسته قدیم و کوی پاسداران نسبت به سایر محلات شهر پلدختر دارای وضعیت مناسب تری هستند و محله های ساحل شرقی و غربی و کوی سازمانی ها از بدترین وضعیت را به لحاظ تاب آوری در مقابل سیل برخوردارند. نتایج حاصل از آزمون فریدمن برای تعیین مهم ترین و تأثیرگذارترین شاخص ها تاب آوری شهر پلدخترگویای این است که شاخص کالبدی با میانگین رتبه 533/3 و شاخص اقتصادی با میانگین رتبه 251/3 به ترتیب در رتبه های اول و دوم اثرگذارترین و مهم ترین ابعاد تاب آوری قرارگرفته اند.Evaluation and Analysis of Urban Resilience Against Floods (Case Study: Pol-e Dokhtar City)
Cities are complex systems that are vulnerable to natural or human threats. The current dominant view in disaster and urban management has been the risk reduction approach. However, today, societies are trying to achieve conditions that will allow them to quickly return to the pre-crisis (initial and normal) state in the event of a crisis. Resilience is a new concept that is mostly used in dealing with unknowns and uncertainties. The overall goal of the present study is to evaluate the level of resilience of the city of Pol-e Dokhtar during a flood. In order to achieve the aforementioned goals, a qualitative method with a descriptive-analytical approach was used. In order to measure the dimensions of resilience in the neighborhoods of Pol-e Dokhtar, 384 households were selected as a sample community using the Cochran formula. In order to analyze the data obtained from the questionnaire in the SPSS software environment, statistical methods based on comparison of means, Friedman tests and regression were used. The TOPSIS model was used to rank the resilience of the neighborhoods. As a result, based on five resilience assessment indicators; the Basijian, Old Core (Hasteh Ghadimi) and Pasdaran neighborhoods have a more favorable situation than other neighborhoods in Pol-e-Dokhtar city. The East and West Coast neighborhoods (Sahel Sharghi va Gharbi) and Sazmaniha neighborhoods have the worst situation in terms of resilience against floods. The results of the Friedman test to determine the most important and influential resilience indicators of Pol-e-Dokhtar city showed that the physical index with an average of 3.533 and the economic index with an average of 3.251 were ranked first and second, respectively.
تبلیغات
