تحلیل وضعیت تاب آوری شهر مشهد در مواجهه با ناامنی آبی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
امروزه ناامنی آبی یکی از بزرگ ترین خطرات برای حیات بشر محسوب می شود و شهرها را با چالش های عدیده ای همچون: تهدید سلامت و معیشت شهروندان، کمبود آب سالم و بهداشتی، افزایش فقر شهری، تهدید امنیت غذایی، محدود نمودن توسعه اقتصادی شهری و غیره روبرو نموده است. از این منظر، طی دهه های اخیر برای حل این چالش و کاهش اثرات آن در شهرها، راه حل ها و دیدگاه های مختلفی مطرح شده که یکی از مهم ترین این راه حل ها، توجه به مفهوم تاب آوری شهری بوده که طی سال های اخیر، توجه زیادی را در حوزه شهرسازی به خود جلب نموده است. به همین منظور، پژوهش حاضر در راستای سنجش وضعیت تاب آوری شهر مشهد در مواجهه با ناامنی آبی انجام گرفته است. در این پژوهش با روش کمی، ماهیت توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر چهارچوب سنجشی، پرسش نامه هایی محقق ساخته بر اساس طیف لیکرت و با استفاده از فرمول کوکران بین 400 نفر از شهروندان شهر مشهد و همچنین با استفاده از روش گلوله برفی بین 40 نفر از کارشناسان شرکت آب و فاضلاب شهر مشهد و شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی و 40 نفر از متخصصان و پژوهشگران مرتبط با موضوع پژوهش در سطح شهر مشهد توزیع شده و برونداد آن ها با آزمون تی تک نمونه ای، آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه، مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که شهر مشهد از تاب آوری لازم برای مواجهه با ناامنی آبی و کاهش اثرات آن برخوردار نبوده (پایین بودن میانگین آن از 3) و در صورت تقویت ظرفیت تاب آوری آن در بستر تأمین آب آشامیدنی و تصفیه آن برای شهروندان (ضریب همبستگی 868/0)، پایداری محیط زیست آب (ضریب همبستگی 729/0)، حکمروایی آب (ضریب همبستگی 698/0)، کاهش بلایای مرتبط با آب (ضریب همبستگی 635/0) و بهره وری و مقرون به صرفه بودن تأمین آب آشامیدنی برای شهروندان (ضریب همبستگی 548/0)، می توان انتظار تحقق امنیت آبی در سطح این شهر را داشت.Analysis of the Resilience Status of Mashhad City in the Face of Water Insecurity
Today, water insecurity is one of the biggest threats to human life, which has faced the cities with many challenges such as threats to the health and livelihood of citizens, lack of safe and sanitary water, increase urban poverty, threats to food security, restrictions on economic development, etc. From this point of view, in recent decades, various solutions and perspectives have been proposed to solve this challenge and reduce its effects on the level of urban settlements. In the meantime, one of the most important solutions is paying attention to the concept of urban resilience, which has attracted a lot of attention in the field of urban planning in recent years. For this purpose, the current research has been carried out in order to measure the resilience of Mashhad city in the face of water insecurity. In this research, with a quantitative method, descriptive-analytical in nature and based on a measurement framework, researcher-made questionnaires based on the Likert scale using the Cochran formula and the snowball method were distributed among 400 citizens of Mashhad, 40 experts from Mashhad City Water and Wastewater Company and Khorasan Razavi Regional Water Company, as well as 40 experts and researchers related to the research topic in Mashhad and their output has been analyzed with one-sample t-test, Pearson's correlation test and multiple regression analysis. The results of this research show that the city of Mashhad did not have the necessary resilience to face water insecurity and reduce its effects (the average is lower than 3) and if its resilience capacity is strengthened in the context of drinking water supply and purification for citizens (correlation coefficient 0.868), water environmental sustainability (correlation coefficient 0.729), water governance (correlation coefficient 0.698), reducing water-related disasters (correlation coefficient 0.635) and increasing productivity and making affordable drinking water supply for citizens (correlation coefficient 0.548), we can expect the realization of water security at the level of this city.
تبلیغات
