تحلیل هستی شناسانه رفتار ملائکه، ابلیس و آدم (ع) در ماجرای هبوط بر اساس دوگانه عرفانی «جهت حقی» و «جهت خلقی» (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در آیات قرآن و روایات در مورد نحوه عکس العمل ملائکه، ابلیس و آدم (ع) در ماجرای هبوط به ظرائف فراوانی اشاره شده است. با تکیه بر دوگانه « جهت حقی »و« جهت خلقی » در عرفان اسلامی می توان برخی از غوامض ماجرای هبوط را تشریح کرد. به این منظور با روش توصیفی تحلیلی در گام نخست به تشریح دوگانه جهت حقی و جهت خلقی پرداخته شده است. در عرفان اسلامی از حیثیت غیراستقلالی و وجه اللهی ظهورات حق تعالی تعبیر به «جهت حقی» شده است. در مقابل«جهت خلقی» ناظر به خودیابی وجودی موجودات عوالم نسبت به یکدیگر است. در گام دوم نشان داده شد که میزان غلبه جهت حقی و جهت خلقی منجر به تفاوت مواضع ملائکه، ابلیس و آدم در ماجرای هبوط گردیده است. ملائکه با انتساب تسبیح و تقدیس، خود را شایسته مقام خلیفهالهی دانستند؛ که این به خودیابی وجودی ملائکه (حیثیت خلقی) دلالت دارد. ابلیس در مقام مقایسه خود با آدم دچار غلبه جهت خلقی شد و با نادیده گرفتن جهت حقی آدم که ناظر به نفخ روح الهی و تعلیم اسماء بود؛ استکبار باطنی وجود او هویدا شد. همچنین تمنای کمالات اهل بیت (ع) توسط حضرت آدم (ع) (که طبق روایات، باطن شجره منهیه بود) نشان از غلبه جهت خلقی در وجود حضرت آدم بود.Ontological Analysis of Angels, Iblis and Adam`s Behavior in the Story of Fall on the basis of Mystical Duality of "Right Direction" and "Personal Direction"
In the Qur'anic verses and hadiths, there are many subtile points mentioned about the reaction of the angels, Iblis and Adam in the story of the descent. By relying on the duality of "right direction" and "creative direction" in Islamic mysticism, we can explain some of the mysteries of the Fall. For this purpose, with the descriptive-analytical method, in the first step, the dual description of the right direction and the creative direction has been discussed. In Islamic mysticism, the non-independent dignity and divine aspect of the emergence of the Supreme Being is interpreted as "right direction". On the other hand, "creative direction" refers to the existential self-discovery of the beings of the worlds in relation to each other. In the second step, it was shown that the degree of predominance of the right direction and the creative direction led to the difference in the positions of angels, Iblis and Adam in the story of descent. By assigning glorification and consecration, the angels considered themselves worthy of the position of divine caliph; This indicates the existential self-discovery of the angels. Iblis, in his position of comparison with Adam, was overcome by the direction of creation, and by ignoring the right direction of Adam, which was watching the swelling of the divine spirit and the teaching of names; His inner arrogance was revealed. Also, the wish for the perfection of Ahl al-Bayt by Hazrat Adam (who, according to traditions, was the innermost part of the family tree) was a sign of the predominance of the moral direction in the existence of Hazrat Adam.
تبلیغات
