راحهالصّدور راوندی از نگرگاهِ فواید ادبی آن (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
آنچه از قلم نجم الدّین راوندی در تاریخ آل سلجوق بر جای مانده است، فارغ از نظرهای متفاوت و گاه متناقضی که درباره اش داده اند، به عنوان متنی دیرساله در تاریخ، که چونان دیگر رسائل تاریخی، در جنب منابع دیگری چون تذکره ها و کتاب های بلاغی، متضمّن فواید ادبی است، شایای توجّه است. چه نکاتی که گه گاه در این آثار، ازجمله در راحهالصّدور و آیهالسّرور (599 تا 603 ق) بیان شده است، بر ساحت هایی از گذشتهٔ ادبی ایران روشنایی هایی می افکنَد و این، به ویژه برای دیدن و مطالعه بهتر و بیشتر ساحت های کمتر دیده و بررسیدهٔ این گذشتهٔ ادبی، دست مایه ای ارجمند است. بنا بر نکات پیش گفته، می توان در راحهالصّدور ، در ساحت های نقد ادبی، تاریخ ادبیّات، کیفیّت ذوق ادبی عصر راوندی و قابلیّت اشعار بازآورده شده در راحهالصّدور در تصحیح دواوین شاعران، به آگاهی های مغتنمی دست یافت که در تحلیل مسائل بازبسته به ساحت های نام برده بی ارج و ارز نیست. تحلیل نظر سیّداشرف غزنوی در ضرورت پرهیز شاعران تازه کار از مطالعهٔ اشعار رودکی، عنصری، مُعِزّی و سنایی، جنس مواجههٔ راوندی با ارتباط دوسویهٔ شاهان و شاعران، بدخوانی ها دربارهٔ شاعرانی چون شمس الدّین احمد بن منوچهر شصت کله و اهمّیّت اطّلاعات قابل استخراج از راحهالصّدور دربارهٔ برخی دیگر از شاعران کمتر شناخته شده، بازخوانی آرای راوندی در نقد ادبی، خاصه دفاعش از مُجیر بیلقانی در برابر اثیر اخسیکتی و... از موضوعاتی است که در پیوند با ساحت های مذکور پیش چشم قرار گرفته است.Rāvandi’s Rāhat al-Sudūr from the Viewpoint of Its Literary Benefits
The works remained of Najm al-Din Rāvandi in the history of Seljuk Dynasty, apart from the different and sometimes contradictory views expressed about them, which would be discussed in the present essay, are worth paying attention beside other resources such as biographies and rhetorical works as a long-standing text in history. Also, the points that are occasionally presented in these works, like those expressed in R ā hat al-Sud ū r w a Ā yat al-Sur ū r, highlight some parts of Iran’s literary past, that, especially, it would really help in better seeing and studying the less studied and reviewed parts. Besides, expressing these points in R ā hat al-Sud ū r is considered as a respectable favor. Due to the above points expressed in R ā hat al-Sud ū r , we can achieve valuable knowledge in the following fields: literary criticism, history of literature, the quality of literary taste in Rāvandi’s era and to gain the capability of correcting poems belonging to other poets that were quoted in R ā hat al-Sud ū r . The analysis of Seyyed Ashraf Qaznavi’s opinion on the necessity of avoiding novice poets from studying the poems of Rūdaki, Onsori, Mo’ezzi, and Sanā’i, how Rāvandi face with the mutual relation between the kings and poets, misreadings about poets like Shams al-Din Shastkaleh and the importance of the mentioned points expressed in R ā hat al-Sud ū r about little-known poets, rereading Rāvandi's viewpoints in literary criticism – especially siding Mojir al-Din Bilaqāni against Athir al-Din Akhsikati etc., are the subjects considered in relation with mentioned parts.
تبلیغات
