استعاره های مفهومی سوره جمعه؛ رویکردی شناختی-تحلیلی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در زبان شناسی شناختی مفهوم سازی نقش مهمی در شناخت معنی دارد. از دیدگاه لیکاف و جانسون استعاره های مفهومی، صرفاً اموری زبانی نیستند بلکه سازوکارهایی اندیشگانی هستند که بازنمود آن ها نه تنها در زبان بلکه در رفتارهای اجتماعی و فرهنگ نیز قابل مطالعه هستند. این پژوهش که به روش تحلیلی-توصیفی انجام شده است، به دنبال پاسخ دادن به این پرسش است که نظریه استعاره مفهومی تا چه حد در متون مذهبی کارآمد است؟ در این نوشتار تلاش می شود تا با کمک نظریه استعاره مفهومی سوره منتخب جمعه بررسی شود که یکی از پنج سوره مسبحات (حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن که با سَبَحَ یا یُسَبِحُ آغاز می شوند) قرآن کریم است. تحلیل با رویکرد شناختی و با نگاهی به فرایند مفهوم سازی آیات صورت می گیرد، دلیل این انتخاب این است که این سوره بر دو محور اصلی و اساسی تاکید می کند؛ نخست توحید و صفات الهی و هدف از بعثت پیامبر اسلام و مسئله معاد و دوم پرداختن به اهمیت نماز جمعه. نتایج این پژوهش نشان می دهند که از منظر معناشناسی شناختی، کاربست نظریه استعاره مفهومی با استفاده از الگوی دو حوزه ای مقصد و مبدأ لیکاف و جانسون می تواند در تبیین ساختار مفهومی مؤلفه های قرآنی کارآمد باشد و معانی نهفته در ساختار آیات قرآن کریم را آشکار کند. به این ترتیب، این تحلیل نحوه نگرش و جهان بینی مخاطب را تحت تاثیر قرار می دهد و بینش کلی در مقیاس بشری به منظور تسهیل در فهم آیات را فراهم می آورد. نتایج این پژوهش می توانند در تحلیل ادبی و قرآن پژوهی و حوزه زبان شناسی شناختی سودمند باشند.Conceptual Metaphors in Sura Al-Juma: A cognitive-analytic Approach
In cognitive linguistics, conceptualization plays an important role in discovering the meaning. From the point of view of Lakoff and Johnson, conceptual metaphors are not only linguistic matters, but also thought mechanisms whose representation can be studied not only in language but also in social behavior and culture. The purpose of this research, which was carried out by analytical-descriptive method, was to answer this question: To what extent is the theory of conceptual metaphor effective in religious texts? In this article, with the help of metaphor theory, we have tried to understand the concept of Surah al- Juma, which is one of the five surahs of the Holy Qur'an, called Mosabbahat, because this surah is based on two main and fundamental axes, first, monotheism and divine attributes, and the purpose of the mission of the Prophet of Islam, Ma'ad and also emphasize the importance of the issue of Friday prayer, The results show that from the perspective of cognitive semantics, the application of conceptual metaphor theory using the two-domain model of destination and origin of Lakoff and Johnson can be effective in explaining the conceptual structure of Quranic components and the meanings hidden in the structure of Quranic verses. to reveal and in this way influence the attitude and worldview of the audience and provide a general insight into a human scale to facilitate the understanding of the verses. The results of this research can be useful in literary analysis and Quranic research and in the field of cognitive linguistics.
تبلیغات
