تحلیل عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی اجتماعی شهروندان در فضاهای شهری معاصر (نمونه مورد مطالعه: میدان فرهنگ شهر یزد) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
رضایت فرد از ابعاد مختلف زندگی، «کیفیت زندگی» تعبیر شده که از دیرباز مدنظر طراحان و برنامه ریزان شهری بوده است و حتی دغدغه سایر رشته های مرتبط با آنها، ازجمله روان شناسی و جامعه شناسی نیز محسوب می شود. ارتقای کیفیت زندگی در فضاهای شهری به مطلوبیت مؤلفه های سازنده آن فضا بسیار وابسته است. برخلاف پژوهش های صورت گرفته در محله ها، شهرهای جدید و...، بررسی مفهوم کیفیت زندگی اجتماعی در میدان های شهری کمتر در پژوهش ها دیده می شود. میدان فرهنگ (نعل اسبی) شهر تاریخی یزد، با قرارگیری در بافت معاصر، همواره بستری برای رویدادها و مراسم ها گوناگون بوده است؛ لذا علل حضورپذیری آن و بررسی کیفیت زندگی اجتماعی در آن می تواند به بهبود عملکرد فضاهای شهری موجود نیز کمک شایانی نماید. با هدف شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی اجتماعی در میدان فرهنگ (نعل اسبی) شهر یزد، پژوهش حاضر با تمرکز بر دو بعد «عینی» و «ذهنی» کیفیت زندگی صورت گرفت. راهبرد این پژوهش کیفی و داده های آن به صورت پیمایشی گردآوری و از روش توصیفی- تحلیلی در فرایند دست یابی به نتایج استفاده شده است. روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده بود و حجم نمونه نیز به کمک فرمول کوکران محاسبه شد. سپس با تجزیه و تحلیل داده ها به کمک آزمون «تحلیل عاملی اکتشافی»، عوامل مؤثر بر کیفیت زندگیِ اجتماعی شهروندان در نمونه مورد مطالعه، شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که به ترتیب عواملی از قبیل: الف) امنیت و پاکیزگی، ب) سبزینگی، ج) رویدادها و تعاملات اجتماعی، د) سلامت جسمی و روانی و ه ) شادمانی و امید به زندگی دارای بیشترین تأثیر بر کیفیت زندگی اجتماعی از دید شهروندان و استفاده کنندگان از این میدان هستند. این عوامل می توانند به منظور ارتقای کیفیت زندگی اجتماعی در سایر میدان های و فضاهای شهری معاصر نیز در اولویت رسیدگی قرار گیرند.Analysing the Affecting Factors on the “Citizen’s Social Quality of Life” in Contemporary Urban Spaces (Case Study: Farhang Square in the city of Yazd)
Satisfaction with different aspects of life has been defined as "quality of life", which has long been considered by urban designers and planners, and even concerns with other disciplines related to it, including psychology and sociology. Improving the quality of life in urban spaces is highly dependent on the desirability of its constituent components. Contrary to research done in neighborhoods, new cities, etc., there is less research on the concept of social life in urban areas. Farhang Square (Nal-asbi) in Yazd Historical City has always been the setting for various events, so its reasons for being present and examining quality of social life in it that can help improve the performance of existing urban spaces. The aim of this study was to identify and analyze the factors affecting quality of social life in Yazd Farhang Square, focusing on two “objective” and “subjective” dimensions of quality of life. The research method of this study was qualitative strategy and its data were collected through survey and descriptive-analytical method was used in the process of achieving results. The sampling method was simple random and the sample size was calculated by Cochran formula. Then, by analyzing the data through exploratory factor analysis, the factors affecting the quality of social life of citizens in the sample were identified and analyzed. The findings indicate that factors such as: (a) security and cleanliness, (b) greenness, (c) social events and interactions, (d) physical and mental health, and (e) happiness and life expectancy have the greatest impact on quality of life.
تبلیغات
