مقایسه اثربخشی ذکر درمانی در اسلام با درمان ذهن آگاهی بر اضطراب و امید به زندگی مادران دارای فرزند ناتوان ذهنی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
منبع:
خانواده درمانی کاربردی دوره 4 ویژه نامه 1402 شماره 3 (پیاپی 17) مجموعه مقالات حوزه خانواده و فرزند
حوزه های تخصصی:
شماره صفحات:
۵۰۸ - ۵۲۴
دریافت مقاله
تعداد دانلود :
۱۱۷
آرشیو
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی ذکر درمانی در اسلام با درمان ذهن آگاهی بر اضطراب و امید به زندگی مادران دارای فرزند ناتوان ذهنی شهرستان میبد بود. روش پژوهش: طرح پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و شیوه انجام آن نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، کلیه مادران دارای فرزند ناتوان ذهنی شهرستان میبد است. از بین جامعه آماری به صورت هدفمند و در دسترس تعداد 45 مادر دارای فرزند ناتوان ذهنی انتخاب و به صورت تصادفی به سه گروه در قالب دو گروه 15 نفر آزمایش (30 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) تقسیم شدند. برای گردآوری و سنجش اضطراب مادران از پرسشنامه اضطراب بک استفاده شد و امید به زندگی مادران با پرسشنامه اسنایدر و همکاران سنجیده شد. سپس پروتکل های تمرینی (ذکر درمانی و ذهن آگاهی) اجرا شد. در طول دوره تمرینی مشوق های لازم در نظر گرفته شد. پس از اجرای پروتکل های تمرینی، کلیه آزمون ها در شرایط مشابه به عنوان پس آزمون از مادران گرفته شد. در نهایت به منظور بررسی و مقایسه اثربخشی پروتکل ذکر درمانی و پروتکل ذهن آگاهی بر روی مادران دارای فرزند ناتوان ذهنی از تجزیه و تحلیل آماری در دو سطح توصیفی و استنباطی استفاده شد. در سطح توصیفی از شاخص های میانگین، انحراف معیار و نمودارهای آماری و در سطح استنباطی برای پاسخ به فرضیات تحقیق از آزمون کواریانس آزمون ها در سطح خطای پنج درصد و با استفاده از نسخه 26 نرم افزار SPSS انجام شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس برای درمان ذهن آگاهی نشان داد 2/62 درصد نمرات امید به زندگی مادران دارای فرزند کم توان ذهنی تبیین می شود. همچنین 6/55 درصد نمرات اضطراب مادران دارای فرزند کم توان ذهنی بر اساس الگوی ذهن آگاهی تبیین می شود. همچنین 9/59 درصد نمرات پروتکل ذکر درمانی بر روی متغیر امید به زندگی مادران دارای فرزند کم توان ذهنی تبیین می شود. در نهایت باتوجه به مقدار مجذور اتا (746/0) 6/74 درصد نمرات پروتکل ذکر درمانی بر روی متغیر اضطراب مادران دارای فرزند کم توان ذهنی تبیین می شود. از تحلیل آزمون تعقیبی شفه می توان نتیجه گرفت که میانگین اضطراب در گروه ذکر درمانی و ذهن آگاهی نسبت به گروه کنترل به طور معناداری کاهش یافته است ولی دوگروه تجربی تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند (05/0= α). همچنین می توان نتیجه گرفت که میانگین امید به زندگی در گروه ذکر درمانی و ذهن آگاهی نسبت به گروه کنترل به طور معناداری کاهش یافته است. ولی دوگروه تجربی تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند (05/0= α). نتیجه گیری نتایج به دست آمده حاکی از مؤثر بودن هر دو دوره درمانی مذکور در کاهش اضطراب و افزایش امید به زندگی مادران دارای فرزند ناتوان ذهنی به طور یکسان بود.Comparing the effectiveness of Zekr therapy in Islam with mindfulness therapy on anxiety and life expectancy of mothers with mentally disabled children
Aim: The purpose of this research was to compare the effectiveness of Zekr therapy in Islam with mindfulness therapy on anxiety and life expectancy of mothers with mentally disabled children in Meybod city. Method: The design of the present research was applied in terms of its purpose and the method of conducting it was quasi-experimental with a pre-test and post-test design with two experimental groups and one control group. The statistical population of the research is all mothers with mentally disabled children in Meybod city. Among the statistical population, 45 mothers with intellectually disabled children were selected in a targeted and available manner and randomly divided into three groups in the form of two groups of 15 experimental people (30 people) and control group (15 people). Beck's anxiety questionnaire was used to collect and measure mothers' anxiety, and mothers' life expectancy was measured with Snyder et al.'s questionnaire. Then exercise protocols (remembering therapy and mindfulness) were implemented. To answer the research hypotheses, the covariance tests were performed at the five percent error level using SPSS software version 26. Results: The results of covariance analysis for mindfulness treatment showed that 62.2% of life expectancy scores of mothers with intellectually disabled children are explained. Also, 55.6% of the anxiety scores of mothers with mentally retarded children are explained based on the mindfulness model. Also, 59.9% of Zekr therapy protocol scores are explained on the variable of life expectancy of mothers with mentally retarded children. Finally, according to the eta squared value (0.746), 74.6% of the scores of the Zekr therapy protocol are explained on the variable of anxiety of mothers with mentally retarded children. From the analysis of Shefe's follow-up test, it can be concluded that the mean of anxiety in the dhikr therapy and mindfulness group has decreased significantly compared to the control group, but the two experimental groups have no significant difference from each other (α=0.05). It can also be concluded that the average life expectancy in the Zekr therapy and mindfulness group has decreased significantly compared to the control group, but the two experimental groups have no significant difference from each other (α=0.05). Conclusion: The obtained results indicated that both the mentioned treatment courses were equally effective in reducing anxiety and increasing the life expectancy of mothers with mentally disabled children.
تبلیغات
