بررسی ظرافت های خاص و نوآوری های سعدی در ایهام (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ایهام از جمله ترفند های زبانی است که چند معنی را در قالب واژه، عبارت و جمله به ذهن متبادر می سازد و البته یکی از مهم ترین و هنری ترین آرایه های ادبی است. در این مقاله با بررسی غزل های سعدی، سعی ما بر آن بوده که در حد بضاعت خود به زیبایی کلام سعدی اشاره کنیم و به کشف و استخراج انواع تازۀ ایهام هایی که سعدی آن ها را به کار بسته، اما از جهت روشن بودن مضمون سخنش از دیده ها پنهان مانده، بپردازیم؛ زیرا سعدی شاعری است که با خلاقیّت زبانی بی نظیری که دارد به خلق ایهام به شیوۀ خاص خود می پردازد. برای رسیدن به این هدف ما ابتدا 400 غزل را بررسی و ایهام های موجود در آن ها را استخراج کرده ایم و طبق انواع ایهام مندرج در کتب بلاغی به 10 دسته تقسیم نموده ایم (توریه، تناسب، تبادر، تضاد، مبینه، استخدام، مجرده، مرشحه، مهیا) و از هرکدام یکی دو مثال آوردیم. سپس مشاهده شد که افزون بر آن 10 نوع سنتی، سعدی شش نوع دیگر از انواع ایهام را دارد که برساخته و ابداع خود اوست. ضمن کشف آن ها، خودمان نام هایی بر آن انواع گذاشتیم؛ شامل: ایهام لحنی، ایهام معانی تودرتو، ایهام خوشه ای، ایهام ترکیبی با صنایع دیگر، ایهام ترکیبی با کلمات دیگر و سرانجام ایهام تبادر ترکیبی.Investigating Sadi’s Particular Delicacies and Novelties in Amphiboly
Amphiboly is one of the most important and artistic literary figures of speech. Sadi is a poet who by using his unique linguistic creativity, creates amphiboly in his own particular method. In Sadi’s word, there are hidden beauties and delicacies in amphiboly which few parts it have been achieved by scholars so far. In this paper, firstly the amphiboly figure of speech and its kinds from the books of rhetoric scholars have been investigated. Then it has been tried to consider Sadi’s novelties in amphiboly. It was concluded that as well as using all known aspects of amphibology which he has used in his poem, Sadi has used other different kinds of amphibology not being used in others’ poems and are his own novelty which should (are suggested to) be added to the rhetorical books.
تبلیغات
