مبانی کیهان شناسی فارابی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
کیهان شناسی فارابی یکی از ابعاد فلسفه فارابی است که بازتابی از جهان بینی وی است. فارابی نخستین فیلسوف اسلامی است که در مورد کیهان نظریه منسجم و مدونی را تدوین کرد که الگو و مبنائی برای کیهان شناسی در سنت فلسفه اسلامی قرار گرفت. کیهان شناسی فارابی آمیزه ای از دو میراث یونانی اعم از فلسفی و علمی و دیگری میراث تمدن نوظهور اسلامی است که با نوآوری و ابتکارت خاص وی همراه شده است. فارابی با پذیرش نظریه صدور، نگاه ذات گرایانه و ماهوی ارسطو در کیهان-شناسی را کنار زد و با رویکرد هستی شناسی، کیهان شناسی مختص به خود را ترسیم کرد. کیهان شناسی فارابی نظامی پارادایمی و الگوی محور است که مبدأ آن مشخص است و براساس مبدأ اولیه مقصد نیز قابل ترسیم است، برخلاف نظام ارسطویی که نظامی اکتشافی است و موجودات در مراحل تحقیق و تأمل منکشف می شوند. در کیهان شناسی فارابی استلزامات نظیر خداباوری، نظام محوری، انسان مداری، تقدم هستی شناسی بر معرفت شناسی و رابطه علّی و معلولی قابل پی گیری است. نوشتار پیش رو در تلاش است کیهان شناسی فارابی را براساس خاستگاه، مبانی، ابداعات و ابتکارات فارابی توصیف کند و در ادامه استلزامات کیهان شناسی فارابی را بیان کند؛با توجه اینکه کار مستقلی نیز در زمینه انجام نشده است.Fundamentals Farabi' cosmology
Farabi's cosmology is one of the dimensions of Farabi's philosophy that reflects his worldview. Farabi was the first Islamic philosopher to formulate a coherent theory of the universe, which became the model and basis for philosophical cosmology in the tradition of Islamic philosophy. Farabi's cosmology is a mixture of two Greek heritages, both philosophical and scientific, and the other is the heritage of the emerging Islamic civilization, which has been accompanied by his own innovation and initiative. By accepting the theory of issuance, Farabi rejected Aristotle's essentialist view of cosmology and, with an ontological approach, drew his own cosmology. Farabi's cosmology is a paradigm and pattern-oriented system whose origin is known and can be drawn based on the original origin of the destination, unlike the Aristotelian system which is an exploratory system and beings are discovered in the stages of research and reflection. In Farabi's cosmology, implications such as theism, system-orientation, humanism, ontological precedence over epistemology, and causal relationship can be traced. Given that no independent work has been done in the field; the present article tries to describe Farabi cosmology based on Farabi's origin, principles, innovations and initiatives, and then states the implications of Farabi cosmology.
تبلیغات
