بازخوانی باغ شهر اصفهان صفوی بر پایه اصول و ضوابط پایداری منظر (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

افزایش مشکلات زیست محیطی، نیازمند ارائه راهکارهایی به منظور دستیابی به فضای زیستی مطلوب در راستای دستیابی به اهداف توسعه پایدار است. توجه به الگوهای بومی در فضاهای معماری و شهری گذشته از جمله این راهکارهاست. از میان الگوهای شهرهای سنتی می توان باغ شهرهای تاریخی ایران را نام برد که در گذشته بسیاری از آنها با توجه به محیط طبیعی و بستر اکولوژیک طراحی می شدند. باغ شهرها به عنوان شهرهایی از پیش طراحی شده در انطباق با معماری باغ ایرانی و تکرار آن در مقیاس کلان بوده اند. به رغم مطالعات صورت گرفته در مورد باغ شهرها، این موضوع هیچ گاه با رویکرد پایداری مورد بررسی قرار نگرفته است؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر بازخوانی ضوابط پایداری منظر در باغ شهر اصفهان در دوره صفوی به عنوان نمونه ای ارزشمند و شاخص از باغ شهرهای ایرانی بوده تا بتوان با بهره گیری از این ضوابط در طراحی منظر پایدار در شهرهای امروزی استفاده کرد. روش تحقیق این پژوهش از نوع کیفی با رویکرد توصیفی-تحلیلی بر پایه منابع کتابخانه ای بوده که به تدوین اصول و راهبردهای پایداری منظر پرداخته و با شیوه تطبیقی و تحلیلی، این معیارها را از باغ شهر اصفهان استخراج می کند. شیوه های آبیاری، کاشت و عناصر مصنوع باغ شهر اصفهان از جمله مؤلفه های مورد بررسی در این پژوهش بوده و نتیجه حاصل از بررسی الگوهای پایداری منظر و بازشناسی باغ شهر اصفهان صفوی نشانگر انطباق مؤلفه های این باغ شهر با اصول پایداری منظر است.