نخستین شاعران ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
از دوره ایران باستان، آثار بسیاری به زبان های باستانی ایران، به جای مانده است که برخی از این آثار، منظوم دانسته شده اند. شعر ایرانی بر اساس سندهای موجود به روزگار زرتشت می رسد و از گاهان، سروده های دینی زرتشت آغاز می شود. همچنین می توان به منظومه های دیگری که به زبان های پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی به جای مانده اند اشاره کرد، همچون درخت آسوریگ ، یادگار زریران، جاماسپ نامه و نیز سرودنامه های مانی پیامبر به زبان مانوی. سروده های ایران باستان را می توان به دو بخش تقسیم کرد، سروده های دینی و سروده های غیر دینی. ایران شناسان، وزن هجایی را ، وزن موجود در اشعار آن دوره معرفی کرده اند و برخی نیز قائل به وزن ضربی بوده اند. اعتقاد بر این است که اشعار یشت ها موزون به وزن ضربی بوده اند اما در مقابل اشعار گاهان که سروده های خود زرتشت است بر وزن هجایی سروده شده اند. از وجود طبقه ای به نام طبقه شاعران در ایران باستان اطلاعی در دست نیست. آنچه که به طورقطع می دانیم، تنها وجود طبقه ای به نام گوسانان در روزگار پارتیان وخنیاگران در زمان ساسانیان است که شاعر نوازندگانی بودند که در کوچه و بازار اسباب شادی مردم و نیز درباریان را فراهم می کردند. آثار مکتوبی از آنان در دست نیست چرا که آنان ، فقط شاعر- نوازندگانی بوده اند که از شعر و موسیقی توأمان بهره می بردند. در این پژوهش که داده ها از طریق تحقیقات کتابخانه ای به دست آمده، به شناخت نخستین شاعران ایران خواهیم پرداخت. از میان آثار منظوم موجود، سراینده اندک آثاری، به طور یقین بر ما آشکار است مانند گاهان زرتشت یا سرودنامه های مانی. هدف از این پژوهش شناخت و کسب اطلاع از شعر و شاعران ایران پیش از اسلام است ولی شوربختانه در انتساب بسیاری از آثار، تردید وجود دارد و نام سراینده آنها برما نا پیدا است مانند یشت ها. از این رو تنها راه پیش رو برای شناختن شاعران این دوره آن است که نام افرادی که آثار منظوم بدانها منسوب است را ذکر کنیم که در این میان، میزان اطمینان ما از این انتسابِ ناگزیر، گاه بسیار زیاد است همچون انتساب گاهان به زرتشت و شاعر دانستن وی و گاه میزان اطمینان ما بسیار اندک است مانند شاعر دانستن داریوش هخامنشی به سبب شعر دانستن بخشی از کتیبه بیستون، چرا که بر ما آشکار نیست که آیا داریوش تنها فرمان نوشتن چنین کتیبه ای را داده است یا اینکه وی متن کتیبه را نیز خود فرموده است. در برخی موارد هم اطلاعات ما تنها در حد ذکر نام اثر ادبی است که نویسنده یا سراینده آن نا معلوم است. شرق شناسان و دانشمندان بسیاری درباره شعر در ایران باستان به تحقیق و مطالعه پرداخته اند و مقالات و رسالات گوناگونی در این باره نوشته اند، همچون لازار، بنونیست، هنینگ ، گِلدنر ، بویس، محمد تقی بهار، محسن ابوالقاسمی و ابوالقاسم اسماعیل پور.The First Poets in Iran
There are several literary works in ancient Iranian languages left from Pre-Islamic Iran. Among them there are some poems too. Based on existing document, Iranian poetry goes back to the time of Zarathuštra; his religious poems “Gathas” is the example of the first poems. Also other existing poems like; Derakhte Asoorig, Yadegare Zariran, Jamaspnameh, and Mani poems, which were written in Parthian Pahlavi and Sasanid Pahlavi, are worth noting. Poems in ancient Persia can be divided into two categories: the religious ones and those which are not. Iranologists believe that ancient Iranian poetry has syllabic metre, while others think that the poetry in that era has tonic metre. It is believed that, although, Yashts have tonic metre, Gathas has syllabic metre. Till now there is no information that whether there were any class of poet in ancient Iran or not, the only thing that we are sure is that there were some group of people called “Khonyagaran” and “Gosanan” who were the poet-musician that makes the ordinary people and also royal family happy in the streets. Since they only used poetry and music so there is no written information about them. This article tries to introduce the first Iranian poets. Among the poems that have remained, we only know the poets of some of them e.g. “Gathas” and Manichaean hymns. Although the purpose of this article is to introduce Iranian poets before Islam, our information is very limited for instance, the poet of Yashts is not known. Therefore, we could only introduce the supposed poet. Sometimes we could be sure more like “Gathas”, but in other times we are not so like “Biston inscription”, because it is not clear whether Dariush was the poet of “Biston inscription” or only he commended to write it. Hence if we do not know the exact author, only the name of the literary work is mentioned. Several orientalists and scholars are interested in ancient Persia poems among them Henning , Lazard, Utas, Boyce, Benveniste, and Tavadia are noticebale.
تبلیغات
