گستره مسئولیت محقق در برابر خسارات زیست محیطی ناشی از تحقیقات دانشگاهی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
حق بر محیط زیست و حق بر تحقیق از حقوق بشر به شمار می روند که باید مورد حمایت قرار گیرند. حقوق افراد برای برخورداری از محیط زیست سالم جزئی از حقوق بشر است که به طور روزافزون از سوی فعالیت های انسانی مورد تهدید قرار می گیرد. این حق نه تنها از مصادیق برجسته حقوق همبستگی بلکه لازمه تحقق بسیاری از حق های بشری است. ایفای این حق مستلزم سطحی از توسعه است که خود زمینه تخریب بیشتر محیط زیست را فراهم می آورد. از این رو فعالیت های محققین دانشگاهی در مسیر پیشرفت و توسعه می تواند زمینه ساز بروز خسارات زیست محیطی گردد. این نوشته به بحث درباره زمانی می پردازد که محقق در انجام تحقیقات دانشگاهی، خساراتی وارد می آورد و لزوم جبران خسارت و نیز حمایت از محقق در انجام تحقیقاتش، این دو حق را در تعارض با یکدیگر قرار می دهد؛ بنابراین باید به دنبال شیوه ای از جبران خسارت بود که حمایت هم زمان از این دو حق را ممکن سازد. از آنجا که طبق اصل 21 اعلامیه استکهلم و اصل 2 اعلامیه ریو دولت ها مسئول اند که فعالیت های تحت صلاحیت آنها منجر به خسارات زیست محیطی نشود. نقش کلیدی دولت ها برای حل این تعارض و کمک به ارتقای تحقیقات دانشگاهی و کاهش خسارات و تلاش برای پیشگیری از بروز این نوع خسارات، بارز است. در این مقاله بر آنیم تا با بررسی مبانی حقوق بشری حق بر تحقیق و حق بر محیط زیست در راستای رفع این تعارض تلاش کنیم و به بررسی رویکرد حقوقی ایران در این باره بپردازیم.Researcher’s Liability in term of Damages to Environment Associated with Scientific Investigations
Right to environment and right to research are both belong to human rights, which must be preserved. The individual’s right to enjoy a healthy environment is a part of the human rights which it has been increasingly threatened with human activities. This right is not only a part of outstanding proofs for solidarity right, but it’s also a requisite for certainty of many human rights. Obtaining this right requires a level of development which may cause more damages to environment itself. Therefore, researcher’s activities in course of progression and development might be prejudicial to environment. This article discusses the condition in which the researcher causes damage to environment while conducting scientific investigations and the necessity of compensation is in contradiction with the researcher’s right to scientific investigations. Thus, the article suggests a compensation policy which preserves both rights simultaneously. According to principle 21 of Stockholm Declaration of Human Environment and the principle 2 of Rio Declaration on Environment and Development, the activities under government’s jurisdiction are obligated not to damage environment. Therefore, the government has key role to serve for solving the [discussed] contradiction, improving scientific investigations in a way they cause less damages [to environment] and preventing environmental damages.<br />The current study aims to investigate the fundamentals of human right to environment and human right to research for solving this contradiction and to investigate the related legal approaches in Iran towards this subject.
تبلیغات
