شواهد قرآنی در شروح کهن معلقات

چکیده

معلقات، مجموعه شناخته شده ای از برجسته ترین نمونه های اصیل شعر عربی پیش از اسلام است. این مجموعه، گنجینه ای از واژگان غریب، تعابیر نمادین، مضامین شگفت انگیز و آهنگی تأثیرگذار را در کنار انبوهی از نکته های صرفی، نحوی و بلاغی در خود جای داده است و به همین روی بسیاری از ابیات آن در کتاب های لغت، نحو و بلاغت قدیم و نیز کتب تفسیر و غریب قرآن و اعراب قرآن به عنوان شاهد به کار آمده است.از سویی ادبای بسیاری از دیرباز به شرح تفصیلی معلقات پرداخته اند که در این میان می توان به شرح های شیبانی، ابن انباری، ابن نحاس، زوزنی و خطیب تبریزی اشاره کرد. این شارحان در شرح خود بر ابیات معلقات و به هنگام تبیین نکته های لغوی، صرفی، نحوی یا بلاغی آنها شمار قابل توجهی از آیات قرآن کریم را به عنوان شاهد یا نظیر آورده اند.در این پژوهش به عنوان یک پژوهش میان رشته ای نگارندگان پس از مقدمه ای در باره روش شناسی شروح کهن معلقات، با ذکر نمونه هایی از این شواهد قرآنی و به روش توصیفی تحلیلی، چند و چون رویکرد شارحان معلقات را به آیات قرآن بررسیده و ضرورت و اهمیت مراجعه به آرای شارحان متون عصر ظهور اسلام و پیش از آن را در تفسیر آیات قرآنی به اثبات رسانده اند.