ثبت بافت هر شهر در فهرست میراث جهانی، فرصتی بی بدیل پیش روی توسعه ی آن شهر فراهم می آورد؛ متناسب با این فرصت ، چالش هایی نیز در حوزه ی کاربری زمین بروز می یابد که اگر به درستی پیرامون راهبردهای عرصه ی میراث جهانی اندیشیده نشود، می تواند منجر به بروز آثار سوء و تخریب میراث ارزشمند جهانی گردد. در این راستا پژوهش حاضر سعی دارد با تدوین و تحلیل سناریوهای تغییر کاربری زمین، اقدام به راهبردنگاری عرصه ی ثبت جهانی شهر یزد کند. روش پژوهش تحلیلی مبتنی بر فن سناریو نگاری با استفاده از نرم افزار میک مک و سناریو ویزارد و در مرحله ی ارائه ی راهبردها استفاده از روش کیفی طوفان فکری می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد؛ از بین 69 عاملی که در 8 حوزه ی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، زیست محیطی، فضایی/کالبدی، سیاسی، دسترسی و عملکردی شناسایی شد، 14 متغیر به عنوان مهم ترین پیشران های تغییر کاربری اراضی عرصه ی ثبت جهانی شهر یزد شناسایی شده که از این میان ظرفیت های موجود زمین، بیشترین تأثیرگذاری را داشته و پس ازآن به ترتیب عامل حفاظت، ضوابط و مقررات، دسترسی به خدمات، جمعیت، نحوه ی پراکنش عملکردها، طرح های فرادست، اشتغال در بخش خدمات، وضعیت کمی و کیفی خدمات گردشگری، قیمت زمین، منابع آب، امنیت، دسترسی به شبکه ی معابر و مشارکت، بیش ترین تأثیرگذاری مستقیم را داشته اند. نتیجه تعیین عدم قطعیت پیشران ها و تجزیه و تحلیل آن ها، معرفی سه سناریو حفاظت، توسعه و افول است که متناسب با فضای هر کدام، راهبردهایی ارائه شده است؛ با این خردمایه که بستر مناسبی برای تصمیم گیری ها و راهبردهای پابرجای آتی فراهم آید.
