ارزیابی و تحلیل آسیب پذیری نقاط حساس شهری بر اساس اصول پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: بندر دیّر) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

بر اساس موقعیت استراتژیک کشور ایران در منطقه خاورمیانه و تهدیدات موجود، پرداختن به مقوله آسیب پذیری کشور به ویژه شهرها که مکان های تجمع انبوه سرمایه های مختلف هستند ضروری است. امروزه در جنگ ها تأکید بیشتری بر آسیب وارد نمودن به زیرساخت ها و نقاط مهم شهری دارند تا از هزینه های بالای جنگ های فرسایشی پرهیز شود. از طرفی شهر های ساحلی به دلیل قرار گیری در نوار ساحلی و نبود موانع طبیعی در مجاورت آنها و نیز دارا بودن نقاط حساس شهری و زیر ساخت های متعدد که اکثر آن ها نقش کارکردی منطقه ای و ملی را دارا هستند، آسیب پذیری بالایی در برابر جنگ ها و مخاطرات طبیعی گوناگون نظیر زلزله، سیل، طوفان و غیره را دارند. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و باهدف ارزیابی و تحلیل آسیب پذیری نقاط حساس شهری بندر دیّر بر اساس اصول پدافند غیرعامل است. ابتدا فهرستی از نقاط حساس شهری و معیارهاو زیرمعیارهای مؤثر بر آسیب پذیری، بر اساس منابع و استفاده از نظرات کارشناسان مربوطه و خبره پیرامون موضوع استخراج و سپس از طریق پرسش نامه های تکمیل شده و و روش تحلیل سلسله مراتبی سطح آسیب پذیری نقاط مشخص گردید. پس از تهیه و ترسیم نقشه های آسیب پذیری در آرک جی.آی.اس، با استفاده از روش برنامه ریزی سوات راهبرد نهایی و استراتژی های لازم به منظور کاهش آسیب پذیری محدوده ی مورد مطالعه مشخص گردید. بر اساس نتایج نقاط حساس شهری بندر دیر دارای آسیب پذیری متفاوت و بالایی دارند و از میان آن ها، اسکله ی صیادی بیشترین آسیب پذیری و شهرداری بندرکمترین آسیب پذیری را دارد. راهبرد مناسب برای کاهش آسیب پذیری نقاط نیز، تهاجمی است.