نقش بانوان جوانشیری قراباغ در دربار فتحعلی شاه قاجاری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

خاندان ترک جوانشیر با قدرت گیری در منطقه روابط دوگانه در گرایش به ایران و روس را در پیش گرفتند. فتحعلیشاه برای تحکیم روابط، با دختر خان جوانشیر ازدواج کرد. این وصلت مانع از آن نشد تا رفتار سیاسی جوانشیریان نسبت به حکومت ایران تحکیم شود. آغابیگم آغا شاعر و آگاه به تمدن جدید همسر فتحعلیشاه شد.این ازدواج در بعد خصوصی و عاطفی ناموفق اما موجب نفوذ جوانشیریان و قراباغیان در ساختار قدرت ایران شد. این مقاله براساس روش تحلیل تاریخی به تشریح وتفسیر نقش بانوان جوانشیری در حرمسرای قاجاری و بعد در قدرت ایران پرداخته است. این ازدواج به ایجاد شبکه قراباغیان در دربار قاجار انجامید که از نقش های دیوانی و دیپلماتیک، قضایی تا رفتارهای توطئه آمیز برعهده گرفتند.ازدواج های دیگر بانوان جوانشیری با دیگر شاهزادگان نیز این شبکه را تقویت کرد. شبکه قراباغیان واسطه محلی و منطقه ای مهمی برای ارتباط سیاسی و تجاری با روس ها و قفقاز شدند. این شبکه که ریشه در حرمسرا داشت با شبکه نظامی و امنیتی، شبکه تجاری و دیوانی تکمیل شد.