مختصات الگوی مقاومت اسلامی در منظومه فکری مقام معظم رهبری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

گفتمان مقاومت به عنوان یکی از نمودهای کلانگفتمان اسلام سیاسی- فقاهتی به دال مرکزی اسلام ناب محمدی با قرائت امام خمینی(ره)، در پاسخ به چگونگی رفتار و واکنش نظام اسلامی در فضای بین الملل و در برابر نظام سلطه شکل گرفت. کاربست این گفتمان در وهله نخست منوط به واکاوی اندیشه رهبری نظام و تبیین روشمند و علمی این امر در آرای ایشان است. سؤال پژوهش چیستی مختصات الگوی مقاومت اسلامی در اندیشه حضرت آیت الله خامنه ای حفظه اللهتعالی است. برای رسیدن به پاسخ، با استفاده از روش «تحلیل محتوای کیفی متن محور» تمامی بیانات معظم له درباره مسئله بررسی و بر آن اساس الگوی مقاومت ارائه شد. در این باره، 9262 فیش از بیانات معظم له استخراج شد و پس از پالایش، 219 فیش مورد کاوش قرار گرفت و مفاهیم مورد نظر ایشان درباره مقاومت بررسی و در قالب پنج مقوله (اهداف، الزامات، مخاطبان، سیاست ها و ابزارها) برای ارائه الگو، ارائه شده است. برای تبیین الگوی مقاومت، اهداف مقاومت در دو ساحت اهداف اسلامی و تأمین منافع ملی، الزامات عملیاتی تحقق مقاومت در چهار محورِ الزامات کارگزاران، تقابلی، محیطی و معنوی، مخاطبان مقاومت در سه سطح کارگزاران، دشمنان و ناظران، سیاست های تحقق مقاومت در دو سطح درون جبهه ای و برون جبهه ای و در نهایت ابزارهای کارا برای پیاده سازی سیاست ها و تحقق اهداف، در سه دسته ابزارهای معنوی، دیپلماتیک و رسانه تشریح شده است.