عوامل بازدارنده هیجان های پیشرفت در دانشجویان تحصیلات تکمیلی (بر اساس نقش کنترل تحصیلی ادراک شده، ارزیابی شناختی استرس تحصیلی، هزینه- سود ادراک شده، و حمایت اجتماعی ادراک شده) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

این پژوهش با هدف شناسایی برخی عوامل فردی و اجتماعی بازدارنده ی هیجان های پیشرفت دانشجویان تحصیلات تکمیلی انجام شد. جامعه پژوهش تمام دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 99-1398 بودند. حجم نمونه 400 تن (224 دختر و 176 پسر) بودند که به شیوه نمونه گیری در دسترس از بین 14 دانشکده موجود، 7 دانشکده با نام های ادبیات و علوم انسانی، اقتصاد- مدیریت و علوم اجتماعی، علوم تربیتی و روان شناسی، حقوق و علوم سیاسی، مهندسی مکانیک، مهندسی برق و کامپیوتر، و مهندسی مواد و عمران انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های کنترل تحصیلی ادراک شده پری، لادکیج، پکران و پلتییر (2001)، ارزیابی شناختی استرس تحصیلی پی کاک و لانگ (1990)، انتظار-ارزش- هزینه- سود رشید و دلفان (1398)، حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت، دهلم، زیمت و فارلی (1988) و هیجان های پیشرفت پکران (2005) سود برده شد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشانگر نقش معنادار کنترل تحصیلی ادراک شده، ارزیابی شناختی (به غیر از مؤلفه تهدید)، هزینه- سود ادراک شده، و حمایت اجتماعی ادراک شده (به غیر از مؤلفه حمایت دوستان) در پیش بینی هیجان های پیشرفت منفی دانشجویان بود. بر پایه یافته ها پیشنهاد می شود کادر آموزشی دانشگاه ها در کنار آموزش، با شناخت و دستکاری ارزیابی های شناختی معیوب دانشجویان و تبدیل آنها به ارزیابی های کارآمد، طراحی محیط های یادگیری و اجتماعی (به ویژه خانواده) حمایت کننده همراه با برقراری تعامل مثبت، آشناسازی دانشجویان با سود تحصیل همانند آموزش کارآفرینی، در سازگاری هیجانی بهتر دانشجویان و نیز کاهش هیجانهای منفی آنها نقش موثری داشته باشند.