واکاوی مبانی دینی جهاد کبیر و بازتاب آن در سیاست خارجی جمهوری اسلامی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

جهاد کبیر به معنای عدم اطاعت از کفار، اصطلاحی است که در قرآن کریم مطرح شده است. ازآنجاکه این نوع جهاد از نوع جهاد هوشمند و نرم افزاری برای دفاع از نظام اسلامی است، پرداختن به آن اهمیت جدی دارد. مسئله در این پژوهش آن است که امکان دارد برخی با تأثیرپذیری از تفکر تجددگرایانه، القا کنند که جهاد کبیر صرفاً اصطلاح ژورنالیستی است و هیچ مبنای علمی ندارد. چنین نگرشی می تواند در عرصه سیاسی به خصوص در سیاست خارجی، موجب انفعال شود. بنابراین، این سؤال مطرح می شود که جهاد کبیر دارای چه مبانی ای است و در سیاست خارجی چه بازتابی می تواند داشته باشد. گمان بر این است که جهاد کبیر دارای مبانی متقن و منطقی است که تبیین درست آن می تواند در سیاست خارجی بازتاب و انعکاس جدی داشته باشد. این مقاله با نگاه دینی و شیوه تحلیلی به دنبال تبیین مبانی دینی جهاد کبیر و کاربست آن در سیاست خارجی است و به این نتیجه دست یافت که با استفاده از مبانی دینی همچون توحیدمحوری، عزت مداری و وجوب نفی سلطه از دشمن می توان جهاد کبیر را مفهوم شناسی و بازتاب آن را در سیاست خارجی عملیاتی کرد.