نظریه پردازی رفتار شبکه سازی کارکنان مبتنی بر نظریه تحلیل داده بنیاد (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

شبکه سازی، ابزاری برای توسعه حرفه ای است که سبب می شود که افراد روی مهارت های اجتماعی خود سرمایه گذاری کنند. افراد ازطریق ایجاد، پرورش و استفاده از روابط غیررسمی سعی در کسب مساعدت در کار یا پیشرفت در مسیر شغلی دارند. این پژوهش کیفی با هدف ارائه الگوی رفتار شبکه سازی کارکنان در دانشگاه لرستان انجام گرفت. این مطالعه از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از نظریه داده بنیاد انجام شده است. 18 مصاحبه با کارکنان دانشگاه لرستان انجام شد. حاصل این مصاحبه ها، مجموعه ای از مضامین اولیه بود که طی فرایند کدگذاریِ باز، گردآوری و از درون آنها مقوله هایی استخراج شد؛ سپس در مرحله کدگذاری محوری، پیوند میان این مقوله ها ذیل عناوین: شرایط علی، پدیده محوری، راهبردها، عوامل زمینه ای، شرایط مداخله گر و پیامدهای رفتار شبکه سازی کارکنان درقالب پارادایم کدگذاری محوری تعیین شد؛ درادامه و در مرحله کدگذاری انتخابی نیز، سیر داستان ترسیم شد. نتایج نشان داد عوامل علّی رفتار شبکه سازی کارکنان عبارتند از: نیازهای عاطفی و اجتماعی، نیازهای مادی، نیاز کسب قدرت، نیازهای اطلاعاتی و نیاز به امنیت شغلی. راهبردهای مرتبط با رفتار شبکه سازی افراد، سه نوع اقدامات فردی، مدیریتی و سازمانی را دربرمی گیرد. ارتباطات رسمی نامناسب، ویژگی های ساختاری سازمان، تعاملات متقابل افراد، برنامه های رفاهی سازمان و ویژگی های شبکه (گروه)، عوامل مداخله ای شناسایی شده بود و ویژگی های خاص فردی، ویژگی های شغلی و ویژگی های فرهنگی – هنجاری، عوامل زمینه ای این پدیده بودند. بهبود ساختار سازمانی، اثربخشی اقدامات فردی کارکنان، تسهیل و کنترل تصمیمات و فعالیت های مدیریت، افزایش اثربخشی و کارایی سازمان، بهبود تعهد سازمانی، ایجاد مانع در تصمیمات و اقدمات سازمان و افزایش تعارضات سازمانی پیامدهایی بودند که از رفتار شبکه سازی افراد حاصل می شود.