مروری بر ایده دموکراسی رادیکال؛ نقد و بررسی کتاب پسامارکسیسم و پسامارکسیسم

چکیده

کتاب پسامارکسیسم و پسامارکسیسم شرح و بسطی از نظریه گفتمان و ایده دموکراسی رادیکال لکلاو و موف است. نویسنده اثر بیش از هرچیز به اثر معروف لکلاو و موف یعنی هژمونی و استراتژی سوسیالیستی نظر دارد. سنت پسامارکسیسم آنچنانکه در اثر حاضر مشاهده میشود، درصدد است با تکیه بر منطق جنبشهای اجتماعی جدید، مسیری نو برای گشایش امر سیاسی در عرصه سیاست باز کند، ولی با اینحال، خوشبینی مفرط به جنبشهای اجتماعی جدید (بهجایطبقه)، بیتوجهی به نقش سازنده دولت، نسبیگرایی و آرمانگرایی، ناتوانی در تحلیل پدیده انقلاب، حصارکشی کاذب میان دولت و جامعه مدنی و... از جمله انتقاداتی است که در ایده پسامارکسیستها دیده میشود. همچنین تأکید پسامارکسیسم بر مقوله گفتمان باعث میشود تا سوژه سیاسی آلت گفتمان و ساختارهای از پیش تعیینشده قرار گیرد و بدینترتیب امکان تحرک سوژگی را از بین ببرد. با اینحال، اثر مزبور از جمله معدود آثاری است که به طور اخص به بررسی و تشریح دیدگاههای لکلائو و موف میپردازد. انتقادات اساسی که به نظریه لکلاو و موف و رویکرد پسامارکسیسم وارد است، بر کتاب پسامارکسیسم و پسامارکسیسم نیز جاری است.