سبک رهبری خدمتگزار

فرماندهان سپاه با شیوه مدیریت و رهبری خویش نقش اثرگذاری در ایجاد انگیزه در بسیجیان و پیروزی های متعدد در جنگ تحمیلی داشته اند که در قالب مفهوم سبک رهبری خدمتگزار قابل بررسی هست. این مطالعه با روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه به بررسی سبک رهبری خدمتگزار فرمانده لشکر 14 امام حسین (علیه السلام) ، شهید حسین خرازی در بین 210 نفر از بسیجیان دوران دفاع مقدس این یگان پرداخته است. اعتبار تحقیق از نوع صوری و روایی مقیاس ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید واقع شد. داده ها پس از گردآوری توسط نرم افزارهای اس پی اس اس و لیزرل مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته های تحقیق بیانگر آن است که بین سبک رهبری خدمتگزار شهید حسین خرازی در جنگ تحمیلی با سرمایه اجتماعی و تعهد سازمانی بسیجیان داوطلب ارتباط معنی دار وجود دارد. همچنین نتایج نشان می دهد با افزایش سرمایه اجتماعی بسیجیان میزان تعهد سازمانی آن ها نیز افزایش می یابد. نتایج رگرسیون نیز بیانگر این است که تعهد سازمانی افراد به ترتیب تحت تأثیر متغیرهای سبک رهبری خدمتگزار (50/0) و سرمایه اجتماعی (36/0) است که درمجموع این دو متغیر توانسته اند 60 درصد از واریانس تعهد سازمانی را تبیین کنند. همچنین نتایج آزمون مدل سازی معادلات ساختاری توسط نرم افزار لیزرل نشان داد که مدل تحقیق با داده ها برازش داشته است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه سبک های رهبری تحولی و خدمتگذار با کارآفرینی سازمانی با نقش میانجیگری فراموشی سازمانی می باشد. جامعه پژوهش شامل کلیه مدیران و کارکنان دانشگاه شیراز بود که با استفاده از جدول مورگان و از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی،288 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل چهار پرسشنامه؛ سبک رهبری تحول آفرین، سبک رهبری خدمتگذار، پرسشنامه فراموشی سازمانی و پرسشنامه کارآفرینی سازمانی بود که پس از محاسبه روایی وپایایی این ابزار، بین نمونه کارکنان و مدیران توزیع و جمع آوری گردید. نتایج پژوهش نشان داد که: بین سبک رهبری تحولی و سبک رهبری خدمتگذار مدیران، فراموشی سازمانی و کارآفرینی سازمانی کارکنان رابطه معنادار وجود دارد. تحلیل مسیر برای تعیین سهم میانجیگری فراموشی سازمانی نشان داد که فراموشی سازمانی نقش میانجیگری برای سبک رهبری تحولی ایفا نمی کند، اما میانجیگری مکمل بین سبک رهبری خدمتگذار و کارآفرینی سازمانی کارکنان می باشد. شاخص های کلی برازش نیز نشان دهنده تناسب مدل اجرا شده داشت. به طور کلی می توان گفت سبک رهبری تحولی و خدمتگذار مدیران دانشگاه شیراز، پیش بینی کننده مثبت و معنادار کارآفرینی سازمانی کارکنان دانشگاه، سبک رهبری تحولی مدیران دانشگاه شیراز، پیش بینی کننده مثبت و غیرمعنادار و سبک رهبری خدمتگذار مدیران دانشگاه، پیش بینی کننده مثبت و معنادار فراموشی سازمانی کارکنان دانشگاه بوده و همچنین سبک رهبری خدمتگذار هم به طور مستقیم و هم با میانجیگری فراموشی سازمانی به طور غیر مستقیم پیش بینی کننده کارآفرینی سازمانی کارکنان است.

هدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی رابطه میان سبک رهبری خدمتگزار و رفتار شهروند سازمانی با در نظر گرفتن متغیر میانجی جوسازمانی در دبیرستان های شهر سنندج در سال تحصیلی1396- 1395 بود. روش انجام پژوهش توصیفی از نوع همبستگی هست. جامعه آماری این پژوهش شامل 651 نفر از دبیران مدارس متوسطه دوره دوم شهر سنندج بود که به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای و طبقه ای (انتخاب تصادفی مدرسه و انتخاب تصادفی معلم در مدرسه) تعداد 238 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات از سه پرسشنامه سبک رهبری خدمتگزار، پرسشنامه جوسازمانی مدارس متوسطه دوم و پرسشنامه رفتار شهروند سازمانی استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون رگرسیون و تحلیل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که رابطه معناداری بین متغیر مستقل رهبری خدمتگزار و متغیر وابسته رفتار شهروند سازمانی دبیران و جوسازمانی وجود دارد. رهبری خدمتگزار پیش بین کننده معناداری برای رفتار شهروندی سازمانی است و عامل فروتنی از مجموع عوامل رهبری خدمتگزار بیشترین تأثیر را بر جوسازمانی دارند. همچنین رهبری خدمتگزار به صورت غیرمستقیم با میانجیگری جوسازمانی بر رفتار شهروند سازمانی اثرگذاری مثبت دارد.

رهبری خدمتگزار یکی از نظریه های رهبری است که طبیعت مثبت گرا، تمرکز بر رفتار اخلاقی، خدمتگزاری، رشد و توسعه دیگران و فلسفه نوع دوستانه دارد، بر همین اساس در این پژوهش الگوی رهبری خدمتگزار در دانشگاه فرهنگیان طراحی و اعتبار یابی شد. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش نظریه ی داده بنی اد انجام شد. مشارکت کنندگان شامل ۱۵عضو هیئت علمی و مدیر بودند. داده ها از طریق مصاحبه ی نیمه ساختاریافته با نمونه گیری هدفمند و بررسی اسناد مکتوب، جمع آوری و بر مبنای رهیافت نظام مند اشتراوس و کربین (کدگذاری باز، محوری و انتخابی) تحلیل شدند. اعتبار سنجی از طریق مثلث سازی، بازبینی مشارکت کنندگان و خبرگان غیر مشارکت کننده صورت گرفت. ابعاد الگوی پارادایمی شامل: شرایط علی (ویژگی های اخلاقی و روان شناختی، انگیزه خدمت رسانی و دگر خواهی، نگاه وکالتی-امانتی و احساس تکلیف الهی)، پدیده ی محوری (رهبری خدمتگزار)، شرایط زمینه ای (بسترسازی و تمهید امکانات، چابک سازی، چشم انداز، ارزش های نظام اسلامی)، شرایط میانجی (استقرار نظام شایستگی محور، تخصص و تجربه، شبکه قوی ارتباطات، عدم ثبات مدیریتی و ارزیابی عادلانه عملکرد)، راهبردها (فرهنگ سازی، بهینه سازی و ارتقاء مدیریت و توسعه مشارکت)، پیامدها (ارتقاء کیفیت رابطه ی رهبر-پیرو، جو روان شناختی مبتنی بر اعتماد، نتایج اثربخش فردی و سازمانی)، می باشد که بر اساس آن ها مدل رهبری خدمتگزار طراحی و اعتباریابی شد.