ارزیابی سندی و متنی روایات آغاز نزول قرآن

چکیده

در بیشتر منابع حدیثی وتاریخی اهل سنت از جمله صحیح بخاری، صحیح مسلم،تفسیر طبری، الدر المنثور،تاریخ طبری و... روایاتی در باب آغاز نزول قرآن نقل شده است که ماهل سنت به آنها استناد می کنند. نگارنده ابتداء به نقل این روایات پرداخته و سپس آن را ازجهات سندی و متنی مورد ارزیابی قرارداده است و در نهایت به این نتیجه رسیده است که از جهت سندی، روایات فوق مرسل تلقی شده وقابل اعتماد نیست؛ زیرا سند هیچ یک از این روایات به پیامبر صلی الله علیه و آله ختم نمی شود و راویانی غیر ثقه در سند آن وجود دارد که به هنگام نزول نخستین آیات قرآن بر پیامبر صلی الله علیه و آله به دنیا نیامده بودند و نیز شاهد نقل آن واقعه از آن حضرت نبوده اند. همچنین نگارنده، روایات فوق را ازجهت متنی به دلیل اختلاف نقلها در ساختار روایات مذکور ونیز وجود مطالبی همچون: تعبیر از نخستین وحی نازله با عنوان رویای صالحه، ترس واضطراب پیامبر صلی الله علیه و آله به هنگام دریافت نخستین وحی نازله وافسانه ورقه بن نوفل ( رجوع آن حضرت به یک راهب مسیحی برای رفع ترس و اضطرابش از نخستین وحی نازله) دراین روایات، مورد نقد قرارداده وتمام روایات فوق را ساختگی وجعلی دانسته است و در پایان به ذکر روایاتی از شیعه در مورد آغاز نزول قرآن پرداخته که هم از جهت سندی مورد اعتماد است وهم از نظر متنی متقن و قوی هستند.