مطالعات تربیتی و روانشناختی خانواده

از منظر قرآن و روایات، مصرف زمانی می تواند انسان را به تعالی برساند که با تعادل همراه باشد و به عبارت دیگر مدیریت مصرف وجود داشته باشد. «مدیریت مصرف» به معنای نهادینه کردن روش صحیح استفاده از منابع است که باعث ارتقای سطح زندگی، توزیع مناسب منابع و کاهش هزینه ها می گردد. در جامعه ای که هیچ مدیریتی بر مصرف آن وجود ندارد، منابع به سرعت پایان می پذیرد و هدف و انگیزه ای برای مصرف مشاهده نمی شود. آموزش مدیریت مصرف، یکی از راهکارهای حفظ منابع و تأمین رفاه نسل آینده است که با فرهنگ سازی ارائه آموزش به فرزندان میسر می شود. در این مقاله به روش توصیفی تحلیلی و با تأکید بر بیانات مقام معظم رهبری، به بررسی نقش تربیتی والدین در آموزش مدیریت مصرف صحیح به فرزندان پرداخته شده و در آن دو نوع نقش (مستقیم و غیرمستقیم) برای والدین ترسیم شده است. والدین در نقش غیرمستقیم، فرزندان را در کنترل تمایلات هدایت می کنند و با تقبیح مصرف گرایی و تجمل گرایی برای آن ها الگو می شوند. در نقش مستقیم نیز به ارائه آموزش های لازم در این زمینه پرداخته شده است.  

این مطالعه با هدف بررسی رابطه بین مواجهه با خشونت خانوادگی و رفتارهای قلدری در دانش آموزان انجام شد. این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره متوسطه اول شهر خوی در سال تحصیلی 1401-1400 نفر بود. نمونه آماری شامل 350 نفر بود که به روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای با استفاده از فرمول اسلووین انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل مقیاس قلدری ایلی نویز (IBS)، و مقیاس مواجهه کودک با خشونت خانگی (CEDV) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون در برنامه SPSS انجام شد. تحلیل داده ها نشان داد که بین مواجهه با خشونت خانوادگی و رفتارهای قلدری رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد (05/0p<). همچنین، مواجهه با خشونت خانوادگی قادر به پیش بینی بخشی از تغییرات رفتارهای قلدری بود. با توجه به یافته ها می توان مطرح کرد که مواجهه با خشونت خانوادگی در دانش آموزان احتمالاً منجر به بروز، تشدید و تداوم رفتار قلدری می گردد.

سبک های فرزند پروری دانشجویان مادر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان: نقش جهت گیری مذهبی پژوهش حاضر، به منظور پیش بینی سبک های فرزند پروری والدین، بر اساس جهت گیری مذهبی آن ها صورت گرفت. روش پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بود و جامعه آماری آن شامل دانشجویان خانم دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1399 بودند. نمونه ای با حجم 101 نفر خانم متأهل و دارای فرزند، به صورت نمونه در دسترس و داوطلب از بین آن ها انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های جهت گیری مذهبی آلپورت و سبک های فرزند پروری دیانا بامریند استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون هم زمان در نرم افزار SPSS نسخه 22، استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که جهت گیری مذهبی بیرونی، سبک فرزند پروری سهل گیرانه را پیش بینی می کند. جهت گیری مذهبی درونی پیش بینی کننده سبک فرزند پروری مستبدانه بود. جهت گیری مذهبی در دو سطح درونی و بیرونی، پیش بینی کننده سبک فرزند پروری مقتدرانه نبود.واژه های کلیدی: جهت گیری مذهبی درونی؛ جهت گیری مذهبی بیرونی؛ سبک فرزند پروری مقتدرانه؛ سبک فرزند پروری مستبدانه؛ سبک فرزند پروری سهل گیرانه.

رویکرد حاکم تربیتی مبتنی بر رویکردی غیرکاربردی است که عموماً ناشی از غربی است، در این رویکرد تأثیرگذاری واقعی تربیت اخلاقی، اهمیّت چندانی ندارد و تنها درجهت تلقین بکار می رود،اما در رویکرد مهدوی، اصل بر تحوّل واقعی در راستای ظهور است و تحقق ارزشها، را تسهیل مینماید. در این راستا، هدف از تحقیق حاضر تبیین کیفی تربیت نسل منتظر بود که برای این منظور از رویکرد کیفی( تحلیل محتوا) استفاده شد. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته(وظایف تربیتی) و منابع و اسناد(مولفه های تربیتی) گردآوری گردید. نتایج نشان داده است که مهمترین جلوه های تربیتی در حیطه های اخلاقی ؛اراده و اختیار، خداشناسی و تکوین هویت، جسمی ؛ پاکیزگی جسمی و روانشناختی، هنری – زیباشناختی؛ زیبایی طبیعت، کرامت انسان، عدالت ورزی، ارج گزاری به هنر و تقویت اوقات فراغت، علمی؛علم آموزش وتوسعه آن، اندیشه ورزی، هدایت معلم و مشارکت خانواده را در برگفته ، اجتماعی؛احسان و احترام به دیگران و رعایت آداب معاشرت و اقتصادی؛ توسعه شغل و کار اشاره داشتند و اما وظایف جسمی و روانشناختی(خودشناسی، مهارتهای زندگی و فراهم سازی رشد همه جانبه)، اخلاقی(اصلاح رفتار، تقویت عزت نفس حرفه ای، انسان گرایی، برابری انسان ها)، اجتماعی – سیاسی(ارتباط مستمر با خانواده، مسئولیت اجتماعی، تقویت پیوند خانه و مدرسه، تداوم اجتماعی)،علمی(بهبود مدیریت کلاس و فضای آموزشی، افزایش آگاهی خانواده، آموزش خانواده، بهبود عملکرد آموزشی، نظارت آموزشی، نقش فعال کارگزاران تربیتی در تصمیم گیری، مشارکت آموزشی) اقتصادی (افزایش بهره وری منابع انسانی) هنری(جنبه های زیباشناسی) دینی(آموزه های مهدوی) از جمله مهمتروین وظایف تربیت مهدوی است.

خانواده به عنوان اولین کانونی که فرد در آن قرار می گیرد، اهمیت زیادی دارد. خانواده تأثیر بسیار فراوانی بر جامعه دارد و تحقق جامعه سالم و کارآمد در پرتو وجود خانواد ه های سالم و کارآمد امکا ن پذیر است. اخلاق و معنویت از جمله عواملی هستند که در کارآمدی خانواده نقش دارند، از این رو در این مقاله قصد داریم تا اهمیت و نقش اخلاق و معنویت در کارآمدی نظام خانواده را مورد بررسی قرار دهیم. روش تحقیق حاضر به صورت توصیفی و با استفاده از روش کتابخانه ای یعنی استفاده از تحقیقات و کتب و منابع کتابخانه ای تدوین شده است. در این مقاله با استفاده از روش کتابخانه ای سعی در شناخت بهتر مفهوم اخلاق و معنویت و نقش آنها در کارآمدی خانواده ها شده است. روش تحقیق حاضر به صورت توصیفی و با استفاده از روش کتابخانه ای یعنی استفاده از تحقیقات و کتب و منابع کتابخانه ای تدوین شده است. در این مقاله با استفاده از روش کتابخانه ای سعی در شناخت بهتر مفهوم اخلاق و معنویت و نقش آنها در کارآمدی خانواده ها شده است.

پژوهش حاضر که با هدف پاسخ به این سؤال: «چه کسانی بیش از همه و پس از خود نوجوانان و جوانان، وظیفه دارند نسبت به تأمین نیازجنسی جوانان اقدامات لازم را انجام دهند؟» انجام شد، با استفاده از روش تحلیل محتوی و مطالعه کتاب خانه ی و کندوکاو در منابع اسلامی، به نتایج زیر دستیافت: 1- از آن جا که همانند نیازهای دیگر بلکه بیش از سایر نیازها، تأمین صحیح و مشروع نیازجنسی مستلزم پذیرش بزرگترین مسئولیت زندگی است، طبعاً هزینه های روحی و روانی سنگینی را برای فرد به دنبال دارد، لذا از دوره نوجوانی و جوانی فکر و ذهن نوجوان و جوان را به خودش مشغول نموده و چنین فردی دچار اضطراب و نگرانی شدیدی می شود، که نتیجه آن ضعف و ناتوانی در تصمیم گیری نسبت به راه درست تأمین این نیاز است؛ لذا برای جلوگیری از چنین اضطراب ها و نگرانی های نوجوان و جوان و نیز جلوگیری از تصمیمات اشتباه آن ها، والدین جزء اولین کسانی اند که وظیفه دارند در درجه اول اصل این میل جنسی به جنس مخالف را در فرزندان نوجوان و جوان شان بپذیرند تا آنها بتواند بدون شرم زدگی و طبیعی دانستن این میل، با والدین در مورد این نیاز خود گفتگو کنند؛ سپس در زمان مناسب و پس از اصل پذیرش این میل، والدین وظیفه دارند فرزند جوان خویش را در جهت تأمین صحیح این نیاز راهنمایی نموده و آن را برای تأمین این نیاز به سمت ازدواج هدایت کند؛ در مرحله سوم، والدین وظیفه دارند نسبت به ازدواج فرزند جوان خود، بهترین منبع تأمین این نیاز را انتخاب کنند.