کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی

کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی

کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی دوره 13 زمستان 1401 شماره 4 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

پراکنش منابع انسانی ورزش و رشته های ورزشی در سطح استان سمنان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: ورزشکاران رشته های ورزشی اولویت بندی سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 185 تعداد دانلود : 618
ورزش وفعالیت بدنی به عنوان پدیده اجتماعی سبک زندگی بسیاری از مردم را در سراسر دنیا به طرق مختلف فیزیکی، اقتصادی،آموزشی، سیاسی واجتماعی متاثر ساخته است.هدف از مطالعه حاضر بررسی پراکنش ورزشکاران در سطح استان سمنان و اولویت بندی رشته های ورزشی می باشد . این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری داده ها توصیفی- تحلیلی است جامعه آماری پژوهش صاحب نظران و نخبگان ورزش استان سمنان (84 نفر) می باشند.نمونه آماری به شکل کل شمار در نظر گرفته شد.ابزار پژوهش مصاحبه، پرسشنامه باز و در نهایت پرسشنامه محقق ساخته بود. به منظور بررسی پراکنش ورزشکاران ،از نرم افزار Arc-GIS استفاده گردید. نتایج نشان داد که در مجموع بررسی های به عمل آمده شهرستانهای سمنان ، شاهرود دارای بیشترین ورزشکار و شهرستان آرادان دارای کمترین میزان ورزشکار است و در بررسی نسبت مربی به ورزشکار شهرستان مهدی شهر برتر از سایر شهرستانهاست. در نهایت شاهرود ،سمنان ، گرمساردارای بیشترین ورزشکاران نسبت به سایر استانها می باشند.و رشته های فوتبال ، بدمینتون ، ووشو و بسکتبال از اولویت های رشته های ورزشی استان سمنان هستند .با توجه به وجود نابرابری و عدم تعادل رشته های ورزشی در سطح یک استان ،بی شک امروز مسئولیتی خطیر متوجه جامعه ورزش است و تمامی مسئولان و دست اندرکاران در عرصه ورزش می بایست برای توسعه، رشد ورزش گام بر دارند چرا که دنیای مدرن جای پیچیده ای برای رشد و نمو بشریت است. ورزش در این عصر مدرن جز بسیار مهمی به شمار می رود
۲.

ارزیابی زیست محیطی بیابان زایی در حوضه آبخیز شهراصفهان با استفاده از مدل مدالوس و داده های سنجش از راه دور(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: بیابان زایی مدالوس سنجش از دور شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 196 تعداد دانلود : 194
تخریب سرزمین یک فرایند جهانی است که در نهایت منجر به کاهش حاصلخیزی خاک می شود و اگر مفهوم آن را نوعی ناپایداری و عدم تعادل در رابطه بین انسان و محیط قلمداد کنیم، باید پذیرفت که بخش اعظمی از جهان و کشور ایران با این مشکل زیست محیطی روبرو است. مقابله با پدیده تخریب سرزمین و بیابان زایی نیازمند ارزیابی وپایش نوع وشدت تخریب اراضی، تعیین دلایل تخریب صورت گرفته و اتخاذ اقدامات لازم برای مواجهه با مشکل پیش آمده و نیز بررسی صحت انجلام پروژه های مزبور است . فناوری سنجش از دور نقش بسیار ارزنده ای در ارزیابی و پایش تخریب سرزمین و بیابان زایی در مقیاس های محلی، منطقه ای و جهانی دارد و سبب ایجاد رویکرد جدیدی در مطالعات مربوط به ارزیابی و پایش بیابان زایی گردیده است . در این مطالعه سعی شد با استفاده از داده های سنجش از دور و مدل مدالوس به ارزیابی بیابان زایی حوزه آبخیز شهر اصفهان پرداخته شود. درگام اول، بر اساس وضعیت منطقه، شش معیار اقلیم، خاک، پوشش گیاهی، آب زیرزمینی و مدیریت و سیاست برای ارزیابی میزان تخریب، مدنظر قرار گرفت. شاخص ها بر اساس میزان تأثیرشان بر فرایند تخریب، کمّی و به هر کدام از آن ها طبق روش فازی امتیازی بین 5/0 تا 1 داده شد و در مقیاس پیکسل مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که 4 درصد از سطح منطقه در رده خفیف،10 درصد منطقه در رده متوسط و 86 درصد منطقه در رده شدیدبیابان زایی قرار دارد . از نظر حساسیت محدوده به تخریب، 4% از مساحت کل محدوده در طبقه بالقوه، 22% در طبقه شکننده A، %50 در طبقه شکنندهB، %20 در طبقه شکنندهC و 3% در طبقه بحرانی قرار دارد. بنابراین حدود 92% از مساحت منطقه در طبقه شکننده قرار دارد.
۳.

تحلیل منطقه ای و ارزیابی شبکه ایستگاه های باران سنجی و آب سنجی حوزه آبخیز جراحی- زهره با استفاده از آنتروپی انتقال اطلاعات گسسته(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: بارش تئوری آنتروپی ایستگاه باران سنجی شبکه آب سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 478 تعداد دانلود : 787
ارزیابی کیفیت اطلاعات ثبت شده مربوط به بارش و آبدهی ایستگاه ها نقش مهمی در بهبود کارایی و اصلاح نواقص آنها دارد. به همین علت جهت ایجاد و توسعه شبکه هایی مناسب و بهینه، شبکه ها باید مرتبا و در بازه های زمانی منظم براساس نیا-زهای پیش رو مورد ارزیابی و پایش قرار گیرند. در پژوهش حاضر با استفاده از تئوری آنتروپی، ارزش منطقه ای ایستگاه های باران سنجی و آب سنجی حوزه آبخیز جراحی- زهره مورد بررسی قرار گرفته است. با در نظر گرفتن گروهی از شاخص های آنتروپی، به تعیین ایستگاه های شاخص و مناطق ضعیف از نظر تبادل اطلاعات در شبکه پایش حوزه آبخیز پرداخته شده است و در نهایت پهنه بندی انجام گرفته است. براساس نتایج بدست آمده، 39/7 درصد از مساحت حوزه فاقد ایستگاه باران سنجی می باشد، در حالیکه نزدیک به 53 درصد مساحت حوزه در کلاس کمبود، کمبود شدید و فاقد تبادل اطلاعات بوده و 40 درصد از مساحت حوزه را کلاس متوسط، بالای متوسط و مازاد تشکیل داده است. بنابراین تراکم 42 ایستگاه منتخب شبکه باران سنجی حوزه جراحی- زهره قابل قبول نمی باشد و ضروری است نسبت به پراکنش و چیدمان ایستگاه های باران سنجی حوزه تجدیدنظر جدی صورت گیرد. همچنین 16/21 درصد از مساحت حوزه فاقد ایستگاه آب سنجی می باشد. در حالیکه بالغ بر 7/5 درصد مساحت حوزه در کلاس کمبود، کمبود شدید و فاقد تبادل اطلاعات و بیش از 73 درصد از مساحت حوزه را کلاس متوسط، بالای متوسط و مازاد تشکیل داده است. بنابراین تراکم 16 ایستگاه منتخب شبکه آب سنجی حوزه جراحی- زهره بهینه می باشد.
۴.

بررسی پراکنش آلایندی ذرات ریز معلق PM2.5در فضاهای ورزشی مناطق مختلف شهر تهران براساس الگوی توسعه پایدار(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: ذرات معلق ارزیابی ریسک آلودگی هوا شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 109 تعداد دانلود : 296
هدف از این مطالعه ارزیابی پراکنش آلاینده ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون در فضاهای ورزشی شهر تهران می باشد. این تحقیق از نظر برونداد کاربردی است. در ابتدا داده های مربوط از طریق ایستگاه های سنجش آلاینده در منطقه جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس درون یابی کریجینگ طبقه بندی شد.در نهایت بر اساس جدول شاخص کیفیت هوا، سطح اهمیت ایمنی بهداشتی طبقه بندی و نقشه مربوطه تهیه شد. از طریق تکنیک IO، لایه مکان یابی کاربری های حساس و آسیب پذیر روی سطح منطقه و لایه آلاینده قرار گرفت. نتایج نشان داد که منطقه 10 شهرداری تهران با میانگین غلظت 42 میکروگرم بر متر مکعب آلوده ترین منطقه از نظر این آلاینده در شهر تهران است. همچنین؛ بیشترین میزان آلاینده PM2.5 مربوط به نیمه مرکزی و جنوبی منطقه است. همچنین؛ آلوده ترین ماه سال آبان با میانگین غلظت 56 میکروگرم بر متر مکعب بوده است. این منطقه از نظر شاخص کیفیت هوا بر اساس نوع آلاینده ها 104 روز ناسالم برای گروه های حساس داشته است. ارزیابی ریسک زیست محیطی و بهداشتی برای این آلاینده حاکی از آن است که بر اساس روش ویلیام فاین، ریسک شماره 105 تعیین شده است که نشان دهنده میانگین سطح ریسک است. از این رو؛ به اقدامات اصلاحی و اضطراری برای کنترل خطر نیاز دارد.
۵.

روش شناسی تحلیل مضمون در تعیین سنجه ها و شاخص های حیاتی بودن زیرساخت های شهری مبتنی بر ارزش ذاتی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: زیرساخت حیاتی طبقه بندی اولویت بندی شاخص سنجه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 142 تعداد دانلود : 160
مقدمه پژوهش: کشورهای جهان که در مسیر پیشرفت هستند جهت حفظ عملکرد و توانایی های خود، توجه ویژه ای به زیرساخت ها در ابعاد ملی دارند. اهمیت این موضوع از دهه های قبل شروع شده است و به عنوان معیار پیشرفت با الگوهای مدیریتی تلفیق شده است. بنابراین توجه و حفظ عملکرد زیرساخت های حیاتی و مدیریت موثر آن ها با در نظر گرفتن منابع محدود در کشور، نیازمند الگویی جامع برای شناسایی زیرساخت ها حیاتی و اولویت بندی آن ها می باشد. هدف پژوهش: تعیین شاخص ها و سنجه های حیاتی بودن مبتنی بر ارزش ذاتی و نهادی زیرساخت هاروش پژوهش: در پژوهش حاضر، برای پاسخ به سوال پژوهش از روش تحلیل مضمون و شبکه مضامین استفاده شد. در این روش با مرور اسناد کتابخانه ای و مقالات علمی، مضامین بر جسته استخراج شد. روش اعتبارسنجی این پژوهش روایی تفسیری است و با ارائه بازخورد نتایج حاصله از تحقیق به پنج نفر از خبرگان، تأیید نهایی انجام شد. یافته ها: بر اساس یافته های تحقیق، 61 کد اولیه ایجاد شد. به دلیل کثرت کدها، موارد مشابه بر پایه قرابت مفهومی و معنایی به 10 مضمون نهایی تقلیل یافتند. سپس بر مبنای این مضامین، شاخص ها و سنجه های حیاتی بودن زیرساخت ها در قالب 9 رابطه اصلی ارائه شد.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد، مهم ترین شاخص ها برای ارزیابی زیرساخت مبتنی بر ارزش ذاتی شامل؛ مبلغ سرمایه گذاری، عدم وابستگی به دیگر کشورها در تأمین کالا و خدمات ضروری، تولید ناخالص داخلی، دسترسی عادلانه افراد به تسهیلات زندگی، دسترسی کافی به آب سالم، دسترسی جامعه به خدمات سلامت، حفظ و پایداری منابع (آب، خاک و هوا)، سودمندی زیرساخت در پشتیبانی و تولید تجهیزات نظامی است که می توان برای ارزیابی ارزشمندی زیرساخت ها مورد استفاده قرار گیرد.
۶.

تحلیل مکانی فضاهای سبز شهر شیراز با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلید واژه ها: فضای سبز تحلیل مکانی سیستم اطلاعات جغرافیایی شهر شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 70 تعداد دانلود : 913
هدف از انجام این تحقیق تحلیل مکانی پارک های شهر شیراز و بررسی الگوی همجواری و شعاع دسترسی فضاهای سبز موجود به منظور ارائه رهیافت ها و الگوی مناسب برای بهینه سازی نظام توزیع فضایی و الگوی مکان یابی فضاهای سبز در شهر شیراز می باشد.روش شناسی این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و کاربردی می باشد. ابتدا کلیه ی داده های فضایی مورد نیاز جمع آوری و بانک اطلاعاتی در محیط GIS و در نرم افزار ArcMap تشکیل گردید. سپس با استفاده از روش تحلیل فرایند سلسله مراتبی AHP، معیارهای شعاع پوششی، جمعیت و تراکم آن، دسترسی، کاربری های همجوار و...وزن دهی شدند. با توجه به یافته های به دست آمد مشخص شد که معیارهای دسترسی و تراکم جمعیت مهم ترین عوامل موثر در توزیع کاربری های شهری می باشد. همچنین در توزیع فضای سبز، معیارهای همجواری سازگار و ناسازگار، تراکم جمعیت و شبکه معابر مورد مطالعه قرار گرفت و همجواری فضاهای سبز بزرگ و نقشه نهایی جهت انتخاب مناسب ترین مکان ها و نامناسب ترین مکان های فضاهای سبز مشخص شد.با توجه به یافته های به دست آمده مشخص شد تعدادی فضاهای سبز در نظام همجواری با تمامی کاربری های مورد مطالعه به جز کاربری مسکونی در وضعیت نامناسبی قرار دارند. همچنین با توجه به نقشه نهایی مناسب ترین مکان ها جهت احداث فضاهای سبز ، حاشیه های شهر شیراز در بخش های جنوب، شرق و غرب می باشد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۵