بازی جنگ

روش های تحقیق در عملیات به طور گسترده در کاربردهای نظامی استفاده می شود. نظریه بازی شاخه ای از تحقیق در عملیات است و به دو بخش عمده بازی های همکارانه و غیرهمکارانه طبقه بندی می شود. در این مقاله دو کاربرد خاص نظریه بازی غیرهمکارانه در جنگ الکترونیک مورد بررسی قرار می گیرد. در مورد اول به نبرد بین رادار و جمینگ به عنوان دو مبارز و بازیکنان بازی پرداخته می شود. این نبرد به صورت خاص و در یک مدل بازی مجموع صفر دونفره با تصمیم گیری همزمان بازیکنان مدل سازی می شود. مدل بازی با تعیین راهبردهای محض و ماتریس عایدی بازی طراحی می گردد. سپس نحوه تعیین راهبردهای آمیخته بهینه بازیکنان مورد بررسی قرار می گیرد. این مسأله به صورت بازی مجموع صفر مدل سازی می شود. در ادامه به مطالعه تخصیص منطقی منابع در حمله هوایی با وجود عدم قطعیت نسبت به توانایی های دشمن با استفاده از نظریه بازی های غیرهمکارانه پرداخته می شود. این مسأله نیز با استفاده از مدل بازی های مجموع صفر تشریح می گردد. رزم نامه های مختلف در موقعیت های مشابه مورد بررسی قرار گرفته و نحوه تعیین راهکار بهینه بازیکنان تشریح می گردد.

بازی جنگ در سطح راهبردی، شاخه ای از مدیریت اقتصادی ملی با در نظر گرفتن اثرات هزینه های نظامی، مدیریت اقتصادی کشور در طول جنگ و مدیریت بودجه های نظامی در زمان صلح می باشد. در بازی های جنگ در سطح راهبردی جنبه های مختلفی نظیر میزان بهینه تسلیحات یک کشور برای رقابت با کشورهای دیگر را در نظر می توان گرفت. دانشمندان و فیلسوفان با ارائه نظریات مختلف که در دسته بندی هایی نظیر تئوری های نئوکلاسیک، کینزی و مارکسیستی قرار می گیرد ابراز عقیده کرده اند. به همین منظور برای بررسی مباحث بازی جنگ در سطح راهبردی، می توان از مفاهیم اصلی علم اقتصاد خرد و کلان، نظیر نظریه بازی ها، نظریه رشد و اقتصاد سنجی برای ارائه تحلیل استفاده کرد. در این پژوهش، با ارائه کلیاتی از فرضیات نظریه بازی جنگ در سطح کلان و همچنین مباحث اصلی مربوط به این موضوع به ارائه توضیحاتی درمورد ساختار اصلی و نحوه شکل گیری نظریات این شاخه از علم اقتصاد پرداخته می شود. اصلی ترین موضوع در ارائه نظریات بازی جنگ در سطح راهبردی در این مقاله، نحوه اثرگذاری بازی دیفرانسیلی بر نظریات بازی جنگ در سطح راهبردی می باشد. در نتیجه، می توانیم وضعیت های پایدار و یا ناپایدار را که ممکن است منتج به جنگ و تنش های نگران کننده در سطح جهان شود را شناسایی کنیم. همچنین، اقدامات مناسب را در جهت کاهش احتمال رخداد این وقایع انجام داده و شرایطی را که به افزایش سطح صلح و آرامش در جهان می شود را فراهم کنیم.

در این مقاله به مطالعه ی نحوه ی موقعیت یابی تجهیزات جنگی در خط مقدم می پردازیم. در این مسأله هدف تعیین موقعیت مکانی تجهیزات جنگی است به گونه ای که تمام نقاط حساس دشمن پوشش داده شده و ضمنا کمترین تعداد تجهیزات ممکن برای این کار استفاده گردد. این مسأله را به صورت یک مسأله ی برنامه ریزی خطی صفر و یک مدل بندی کرده و در دو حالت آن را بررسی می کنیم (استفاده از یک نوع تجهیزات و استفاده از چندین نوع تجهیزات). در موردی که هدف تعیین موقعیت یک نوع تجهیزات جنگی باشد، نشان داده می شود که مسأله تبدیل به یک نوع خاص مسأله ی کمترین هزینه ی جریان در یک شبکه ی کمکی شده و در نتیجه می توان آن را در زمان چندجمله ای قوی حل کرد. اما در حالتی که انواع تجهیزات مورد استفاده قرار گیرند ثابت می گردد که با استفاده از یک کاهش از مسأله ی کوله پشتی، مسأله NP-سخت است. پس در این حالت نمی توان مسأله را به طور کارا حل کرد.

تصمیم گیری مهم ترین اقدام در هر عملیات است. قدرت تصمیم گیری فرماندهان می تواند معادلات جنگ را تغییر دهد بازی جنگ یکی از ابزارهای تقویت قدرت تصمیم گیری فرماندهان است. هدف این تحقیق تبیین نقش بازی جنگ در ارتقا توان تصمیم گیری فرماندهان نیروهای مسلح می باشد. سؤال اساسی تحقیق این است؛ نقش بازی جنگ در ارتقا توان تصمیم گیری فرماندهان نیروهای مسلح  چگونه است؟ پژوهش حاضر کاربردی است زیرا از دستاوردهای آن فرماندهان، طراحان نیروهای مسلّح بهره مند می شوند. روش تحقیق، توصیفی بوده و گردآوری داده ها به روش میدانی، کتابخانه ای و خودنگاشت انجام گرفته است. نتیجه تحقیق حاکی از آن است بازی جنگ ابزار قدرتمند تصمیم گیری  بوده و نظامیان، طراحان و فرماندهان نیروهای مسلّح را قادر می سازد راه های کار خودی و دشمن را تحلیل نمایند و با تدوین سناریوهای پیچیده در صحنه ی رزم، هنر جنگیدن، توان پیش بینی، قدرت تحلیل و تصمیم گیری را ارتقا بخشند.

امنیت یکی از پارامترهای کلیدی در هر جامعه است که تاثیر مستقیم در فرآیند آن جامعه خواهد داشت. در بیشتر حوزه های امنیتی، منابع امنیتی برای حفاظت و ایجاد امنیت کامل، محدود هستند. یکی از راه های حل این مشکل استفاده از نظریه بازی ها است. نظریه ی بازی ها روشی منطقی برای تخصیص منابع امنیتی به اهداف مورد نظر دشمن فراهم می کند. هدف این مقاله بررسی بازی های امنیتی، اهمیت، مدل سازی، حل و کاربرد آن ها در تصمیم گیری و تصمیم سازی دفاعی  در محیط عدم قطعیت است. در این مقاله بازی های امنیتی بین یک مدافع و چند مهاجم مورد بررسی قرار گرفته و مطلوبیت های بازیکنان و نحوه محاسبه آنها شرح داده شده است. با توجه به عدم قطعیت موجود در ارائه عایدی های بازی توسط خبرگان، مطلوبیت ها به صورت بازه ای در نظر گرفته شده اند. این بازی به صورت یک مسئله بهینه سازی چند هدفی با اهداف بازه ای مدل سازی شده است. یک روش برای حل این مسئله چند هدفی پیشنهاد شده است. به عنوان نمونه کاربردی از این نوع بازی ها در ایجاد امنیت در مرزهای هوایی بیان شده و مدل این مسئله به صورت یک بازی امنیتی چند هدفی مورد بررسی قرار گرفته است.  در نهایت می توان نتیجه گرفت که بسیاری از مسائل پیچیده نظامی را می توان با استفاده از بازی های امنیتی مورد بررسی قرار داد و الگوی حل بهینه آن را طراحی نمود.

اگر تصمیمات دفاعی از حیث نوع دفاع طبقه بندی شود، می توان آنها را در دو دسته دفاع فعال و دفاع انفعالی قرار داد که مراد محققین از دفاع فعال در این پژوهش حمله پیشدستانه می باشد. در حقیقت این نوع دفاع به دنبال جامه عمل پوشاندن بر عبارت معروف "بهترین دفاع حمله است" می باشد. در برخی از مقالات از آن به عنوان حمله پیشگیرانه هم یاد می شود. پدافند انفعالی به معنی واکنش به حملات دشمن پس از مورد هجمه قرار گرفتن با استفاده از دو رویکرد پدافند عامل و غیر عامل است. در واقع در دفاع انفعالی باید در لاک دفاعی بماند و به عملیات دشمن عکس العمل نشان دهد. مهاجم نیز به طرز مشابهی به دنبال متعادل کردن منابع تخصیصی خود در دو حوزه حمله و دفاع از خود در مقابل تک پیشدستانه خواهد بود. مدافع تصمیمات خود مبنی بر انجام تک پیشدستانه را بر اساس میزان احتمال برآورد شده از موردحمله قرار گرفتن اتخاذ می نماید. در هر دو حالت انجام یا عدم انجام تک پیشدستانه، مدافع بدترین و مخرب ترین سناریوی حمله مهاجم را مدنظر قرار می دهد. در این مقاله علاوه بر بسط مفاهیم فوق اثر نسبت بین منابع طرفین و میزان تمایل به حمله را تجزیه و تحلیل نموده و اثر آن بر راه کارهای طرفین مورد بررسی قرار گرفته است.