تأمل

تأمل

تأمل سال ششم پاییز و زمستان 1400 شماره 12

مقالات

۱.

بررسی اختلاف قرائات پنج نسخه خطی قرآن کریم از قرن هفتم هجری درکتابخانه آستان قدس رضوی

نویسنده:

کلید واژه ها: اختلاف قرائت نسخه خطی قاری دهگانه تطبیق قرائت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 605 تعداد دانلود : 754
 بر اساس ادله عقلی ونقلی مطرح شده ؛قرآن به قرائت واحد نازل شده. و بهترین ومعقول ترین راه برای شناخت آن قرائت واحد که باید متصف به تواتر نیز باشد؛ تحقیق میدانی و بررسی قرائت مضبوط در مصاحف قرون گذشته می باشد تا قرائت متواتری که از پیامیر (ص) به مارسیده شناخته شود . لذا این مقاله ، براساس روش کتابخانه ای و بررسی نسخ بر آن است که کشف کند که اکثریت مصاحف خطی گذشته با کدام قرائت بیشترین انطباق را دارد. از جمله نتایج بدست آمده در بررسی 100 کلمه اختلافی در پنچ نسخه خطی قرآن ؛ متعلق به قرن هفتم از نسخه های موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی ازمجموع 500 کلمه  مورد بررسی شده بیشترین مطابقت را با قرائت عاصم به روایت حفص داشت که فقط 55 مورد با این پنج نسخه مخالفت داشت و 113 مخالفت با ابوعمرو بود .134مخالفت باابن عامر، 142 مخالفت با خلف،149مخالفت با یعقوب، 149 مخالفت با ابوجعفر ،151 مخالفت با نافع، 155 مخالفت با ابن کثیر، 164 مخالفت با کسایی،  170 مخالفت با ابن حمزه یاقت شد. بنابر این، قرائت عاصم به روایت حفص از قراء دهگانه کمترین مخالفت را با این پنج نسخه داشتند که کل 55 مورد مخالفت داشت.وبیشترین مخالفت با قرائت ابن حمزه می باشد که 170مورد مخالفت در این پنج نسخه ثبت شده است.
۲.

بررسی اختلاف قرائات پنج نسخه خطی قرآن کریم از قرن هشتم هجری درکتابخانه آستان قدس رضوی

کلید واژه ها: اختلاف قرائت نسخه خطی قاری دهگانه تطبیق قرائت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 639 تعداد دانلود : 347
علم قرائت یکی از علوم مهم قرآنی قلمداد می شود. یکی از مباحث بسیار مهم در موضوع قرائت، این است که آیا همه قرائت های گوناگونِ قرآن کریم که از قرّاءِ مشهور روایت شده، معتبر و حجت است یا تنها یک قرائت حجت است. به دلیل اهمیت بالای مسئله اختلاف قرائات که در مواردی موجب اختلاف حکم می شود و بر اساس ادله عقلی و نقلی ثابت شد که قرآن به قرائت واحد نازل شده است. حال بهترین و معقول ترین راه برای شناخت آن قرائت واحد که باید متصف به تواتر نیز باشد؛ تحقیق میدانی و بررسی قرائت مضبوط در مصاحف قرون گذشته می باشد تا قرائت متواتری که از پیامبر 6 به ما رسیده شناخته شود. لذا این پایان نامه، بر اساس روش کتابخانه ای و بررسی نسخ بر آن است که کشف کند که اکثریت مصاحف خطی گذشته با کدام قرائت بیشترین انطباق را دارد. ازجمله نتایج به دست آمده از بررسی پنج نسخه مورد نظر این است که از 100 کلمه اختلافی در 5 نسخه قرآن خطی، در مجموع،16 مورد موجود نبود؛ در 67 مورد هر دو قرائت اختلافی در نسخه ها ثبت شده که 7 مورد بدون ترجیح بوده، در 15 مورد ترجیح به خلاف قرائت عاصم به روایت حفص و در 45 مورد ترجیح نسخ به قرائت موافق با قرائت عاصم می باشد. از مجموع 500 مورد بررسی شده 20 مورد مخالفت با قرائت عاصم به روایت حفص،139 مخالفت با ابو عمرو،152 مخالفت و ابن عامر،153 مخالفت با ابوجعفر،159 مخالفت با نافع و خلف و حمزه،160 مخالفت با یعقوب،166 مخالفت با کسایی و 178 مخالفت با ابن کثیر یافت شد؛ بنابراین کمترین مخالفت در بین نسخه های پنج گانه با قرائت عاصم به روایت حفص می باشد و بیشترین مخالفت با ابن کثیر. در نتیجه این نسخه های پنج گانه بیشترین انطباق را با قرائت عاصم به روایت حفص دارد
۳.

بررسی ثبت قرائت مصاحف قرن هفتم آستان قدس رضوی (پنج مصحف دوم)

کلید واژه ها: مصحف خطی اختلاف قرائت قراء دهگانه تطبیق قرائت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 69 تعداد دانلود : 39
 علم قرائت یکی ازعلوم مهم قرآنی قلمداد می شود ویکی از مباحث بسیار مهم در موضوع قرائت، این است که آیا همه قرائت های گوناگونِ قرآن کریم که از قرّاءِ مشهور روایت شده، معتبر و حجت است یا تنها یک قرائت حجت است و به دلیل اهمیت بالای مسئله اختلاف قرائات که در مواردی موجب اختلاف حکم می شود ویقینا بر اساس ادله عقلی ونقلی مطرح شده؛ قرآن به قرائت واحد نازل شده. و بهترین ومعقول ترین راه برای شناخت آن قرائت واحد که باید متصف به تواتر نیز باشد؛ تحقیق میدانی و بررسی قرائت مضبوط در مصاحف قرون گذشته می باشد تا قرائت متواتری که از پیامیر ( صلّى اللّه علیه و آله و سلّم ) به مارسیده شناخته شود. لذا این پایان نامه، براساس روش کتابخانه ای و بررسی نسخ بر آن است که کشف کند که اکثریت مصاحف خطی گذشته با کدام قرائت بیشترین انطباق را دارد. از جمله نتایج بدست آمده از بررسی پنج نسخه مورد نظر؛ این است که در مجموع 500 کلمه مورد بررسی شده از 100 کلمه مورد بحث در 5 نسخه قران خطی، بیشترین مطابقت را با قرائت عاصم به روایت حفص داشت که فقط 17 مورد با قرآئت حفص از عاصم مخالفت است 126 باابو عمرو، و 130 با نافع، 130 با ابن عامر، 132 با ابوجعفر بود، 132 مخالفت با خلف و؛ 135 با کسای، 135 با حمزه و 148 با یعقوب، 153 با ابن کثیر یاقت شد. بنابر این، قرائت عاصم به روایت حفص از قراء دهگانه کمترین مخالفت را با این پنج نسخه داشتند. وبیشترین مخالفت با قرائت ابن کثیر می باشد که 153 مورد مخالفت در این پنج نسخه ثبت شده.
۴.

بررسی اختلاف قرائت در نسخه خطی(108) قرن ششم در کتابخانه آستان قدس رضوی

کلید واژه ها: نسخه خطی اختلاف قرائت قراء دهگانه تطبیق قرائت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 737 تعداد دانلود : 886
به دلیل اهمیت بالای مسئله اختلاف قرائت که در مواردی موجب اختلاف حکم می شود ویقینا بر اساس ادله عقلی و قرآن به قرائت واحد نازل شده.  را بشناسیم  و راه شناسایی آن بررسی قرائت مضبوط در مصاحف قرون گذشته است. و شناخت قرائت متواتر ضروری است لذاهدف این پایان نامه بر آن است که کشف کند اکثریت مصاحف خطی گذشته باکدام قرائت بیشترین انطباق را دارد. نتایج بدست آمده از پژوهش در نسخه 108، از جمله نتیجه و دستاوردهای این تحقیق می توان اشاره نمود که نسخه خطی 108 قرن ششم موجود در آستان قدس رضوی بیشترین انطباق را با قرائت عاصم به روایت حفص دارد.