تأمل

تأمل

تأمل سال ششم بهار و تابستان 1400 شماره 11

مقالات

۱.

بررسی اختلاف قرائات پنج نسخه خطی قرآن کریم از قرن ششم هجری درکتابخانه آستان قدس رضوی(1)

کلید واژه ها: اختلاف قرائت نسخه خطی قاری ده گانه تطبیق قرائت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 949 تعداد دانلود : 522
بر اساس ادله عقلی ونقلی که از مبانی و اقوال علمای اسلامی مطرح شده، قرآن به قرائت واحد، نازل شده است؛ و بهترین و معقول ترین راه برای شناخت قرائت واحد که باید متصف به تواتر نیز باشد؛ تحقیق میدانی و بررسی قرائت مضبوط در مصاحف قرون گذشته است تا قرائت متواتری که از پیامبراسلام 6 به ما رسیده شناخته شود. این مقاله، براساس روش کتابخانه ای و بررسی نسخه ها، در صدد کشف آن است که اکثریت مصاحف خطی قرن های گذشته با کدام قرائت بیشترین انطباق را دارد. از جمله نتایج بدست آمده از بررسی پنچ نسخه خطی قرآن؛ متعلق به قرن ششم از نسخه های موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی، عبارتند از این که؛ 100 کلمه اختلافی از مجموع 500 کلمه، به ترتیب کمترین مخالفت، 50مورد با قرائت عاصم به روایت حفص، 131 مورد با قرائت ابو عمرو، 133 مورد با قرائت ابن عامر، 135 مورد با قرائت ابو جعفر، 146 مورد با قرائت خلف، 148 مورد با قرائت حمزه، 148مورد با قرائت نافع، 161 مورد با قرائت کسایی، 162 مورد با قرائت یعقوب و 166 مورد مخالفت با قرائت ابن کثیر یافت شد. بنابراین، بیشترین انطباق با قرائت عاصم به روایت حفص، و کمترین انطباق با قرائت ابن کثیر ثبت شده است.
۲.

بررسی اختلاف قرائات پنج نسخه خطی قرآن کریم از قرن ششم هجری درکتابخانه آستان قدس رضوی(2)

کلید واژه ها: اختلاف قرائت نسخه خطی قاری دهگانه تطبیق قرائت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 838 تعداد دانلود : 66
علم قرائت یکی ازعلوم مهم قرآنی قلمداد می شود و یکی از مباحث بسیار مهم در موضوع قرائت، این است که آیا همه قرائت های گوناگونِ قرآن کریم که از قرّاءِ مشهور روایت شده، معتبر و حجت است یا تنها یک قرائت حجت است و به دلیل اهمیت بالای مسئله اختلاف قرائات که در مواردی موجب اختلاف حکم می شود ویقینا بر اساس ادله عقلی ونقلی مطرح شده ؛ قرآن به قرائت واحد نازل شده. و بهترین ومعقول ترین راه برای شناخت آن قرائت واحد که باید متصف به تواتر نیز باشد؛ تحقیق میدانی و بررسی قرائت مضبوط در مصاحف قرون گذشته می باشد تا قرائت متواتری که از پیامیر6 به مارسیده شناخته شود. لذا این پایان نامه، براساس روش کتابخانه ای و بررسی نسخ بر آن است که کشف کند که اکثریت مصاحف خطی گذشته با کدام قرائت بیشترین انطباق را دارد. از جمله نتایج بدست آمده از بررسی پنج نسخه مورد نظر؛ این است که از 100 کلمه ختلافی در 5 نسخه قران خطی، در مجموع 500 کلمه مورد بررسی شده، 60مورد مخالفت با قرائت عاصم به روایت حفص، 120 مخالفت با ابو عمرو، 122مخالفت با خلف و ابن عامر، 124مخالفت با حمزه، 135مخالفت با ابوجعفر، 139مخالفت با کسایی، 140مخالفت با نافع، 148مخالفت بایعقوب، و169 مخالفت با ابن کثیر یافت شد. بنابرین کمترین مخالفت در بین نسخه های پنجگانه باقرائت عاصم به روایت حفص می باشد و بیشترین مخالفت با ابن کثیر. در نتیجه این نسخه های پنجگانه بیشترین انطباق را با قرائت عاصم به روایت حفص دارد.
۳.

بررسی اختلاف قرائات پنج نسخه خطی قرآن کریم از قرن ششم هجری درکتابخانه آستان قدس رضوی(3)

کلید واژه ها: اختلاف قرائت نسخه خطی قاری دهگانه تطبیق قرائت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 115 تعداد دانلود : 148
بر اساس دیدگاه پذیرفته شده در مکتب اهل بیت: قرآن تنها به یک قرائت نازل شده است. (عن زراره عن أبى جعفر% قال: إنّ القرآن واحد نزل من عند واحد ) این پژوهش در صدد شناسائی همان قرائتی است که به تواتر ازپیامبر6 به ما رسیده و در اکثریت مصاحف خطی قرن های گذشته ثبت است لذا این مقاله، براساس روش کتابخانه ای و بررسی نسخ بر آن است که کشف کند که اکثریت مصاحف خطی گذشته با کدام قرائت بیشترین انطباق را دارد. از جمله نتایج بدست آمده از بررسی پنج نسخه خطی مورد نظر؛ این است که از 100 کلمه اختلافی در 5 نسخه خطی قران، در مجموع 500 کلمه مورد بررسی شده بیشترین مطابقت را با قرائت عاصم به روایت حفص داشت که فقط 20 مورد با این پنج نسخه مخالفت داشت و و 95 مورد با خلف بود. 98مورد باابن عامر، 99 مورد باابوعمرو، 106 مورد با کسائی، 113 مورد با حمزه، 115 مورد باابوجعفر، 116 مورد با ابن کثیر، 124 مورد با نافع و 129 مورد با قرائت یعقوب مخالفت یاقت شد. بنابر این، قرائت عاصم به روایت حفص از قراء دهگانه کمترین مخالفت را با این پنج نسخه داشتند. وبیشترین مخالفت با قرائت یعقوب می باشد که 129 مورد مخالفت در این پنج نسخه ثبت شده.
۴.

بررسی اختلاف قرائات پنج نسخه خطی قرآن کریم از قرن ششم هجری درکتابخانه آستان قدس رضوی(4)

کلید واژه ها: نسخه خطی اختلاف قرائت قراء دهگانه تطبیق قرائت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 979 تعداد دانلود : 643
 قرآن کلام خدا و کتاب آسمانی مسلمانان است که به وسیله جبرئیل% به حضرت محمد6 وحی شد. مسلمانان محتوا و الفاظ قرآن را نازل شده از سوی خداوند می دانند؛ همچنین معتقدند قرآن، معجزه جاودانه، نشانه پیامبری حضرت محمد6 و آخرین کتاب الهی وآسمانی است. قرآن معجزه بودن خود تأکید دارد و دلیل اعجازش را آن دانسته است که کسی نمی تواند مانندی برای آن بیاورد. درقرآن یکی ازمسایل مهمی که باید واضح و روشن شود، قرائت می باشد. درموضوع قرائت واحد بودن یا متعدد بودنش بحث عمیقی وجود دارد. ادله عقلی ونقلی ثابت میکند که قرآن به قرائت واحد نازل شده وازطرق تواتراز پیامبر اکرم ص به ما رسیده است. مهم ترین پرسش این است که آیا همه قرائت های گوناگونِ قرآن کریم که از قرّاءِ مشهور روایت شده، معتبر و حجت است یا تنها یک قرائت حجت است؟ یا قرآن کریم با یک قرائت بر پیامبر6 نازل گردیده یا آنکه به وجوه لفظی مختلفی نازل شده است؟ اگر قرآن کریم با یک قرائت نازل شده باشد، طبعاً همان یک قرائت، قرآن به شمار می رود آن کدام قرائت می باشد؟و راه شناخت آن از بین قرائت های گونا گون چیست؟ برای شناخت آن قرائت واحد که باید متصف به تواتر نیز باشد؛ تحقیق میدانی و بررسی قرائت مضبوط در مصاحف قرون گذشته می باشد.